Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) kabilinden tasarlanan, domestik ve ulusal olanaklar ile imal edilen HÜRKUŞ Hava Yer Entegrasyon Uçağı (HYEU), Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nın pedagoji bilimi faaliyetlerinde kullanılması planlanıyor.
HÜRKUŞ HYEU ile İleri Hava Kontrolörü, İleri Muharebe Kontrolörü ve Müşterek Ateş Destek Timi eğitimleri verilecek. Konya'daki 3'üncü Ana Jet Üs Komutanlığı'nda arazi meydan 135'nci Filo kısaca Ateş Filo'da konuşlanacak bulunan HÜRKUŞ'lar Filo'nun arzuları doğrultusunda tasarlandı. Ateş Filo'ya doğrulama yapılmak hemen hemen güneş sayan HÜRKUŞ'ları ilk kez İhlas Haber Ajansı (İHA) görüntüledi. Öte yandan, HÜRKUŞ HYEU'nun, ceninisakıt tasarruf maliyet ve ümranlı aviyonik sistemleri ile ehemmiyetli avantajlar sağlayacağı öngörülüyor. HÜRKUŞ'un bulunan ümranlı özelliklerine ek namına HÜRKUŞ HYEU ile Elektro-Optik / Infrared (EO/IR) kamera, lazer güdülebilen ve güdümsüz pedagoji bilimi mühimmatlarının yanında oto uçucu entegrasyonları da kademeli namına gerçekleştirilebilecek. Öte yandan, aşırı donanımlı ve 1600 beygirlik çelim üretebilen turboprop müşterek motora da ehil bulunan HÜRKUŞ HYEU bu sayede akrobatik ve enerjik müşterek tayyare namına da biliniyor. İlk namına Anadolu Ankası-21 Tatbikatı'nda görücüye çıkan HÜRKUŞ HYEU, dem kesen akrobatik hareketleri ile uzmanlardan kusursuz derece almıştı.
“HÜRKUŞ esasen müşterek tayyare ilesi”
HÜRKUŞ'un ilk projesinin ortaya çıkmasından bugüne derece hepsi süreçte arazi aldığını tamlayan Türk Havacılık Uzay Sanayii Uçak Genel Müdür Yardımcısı ve Ürün Direktörü Nezaket Güneri Orbay, İHA muhabirine icra ettiği açıklamada, “HÜRKUŞ uçağımızın macerası 2006 senesinde başladı. HÜRKUŞ esasen müşterek tayyare ilesi. HÜRKUŞ A projemiz ile başladı. 2006 senesinde sıfırdan, aerodinamiğini, yapısını, sistemlerini, ezcümle herhangi müşterek şeyini kendimizin tasarladığı müşterek plan namına yürürlüğe girdi. HÜRKUŞ A projemizin ayrıcalığı analog kokpite ehil olması ve Avrupa Sivil Havacılık Otoritesi EASA'dan ‘Tip Sertifikası' almış olması. Bu ehemmiyetli müşterek bedel bizim için. HÜRKUŞ B projemize ise 2013 senesinde başladık. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı ile yaptığımız söz ile bu arada başlama vermiş olduk. HÜRKUŞ B'nin farkı ise aviyonik sistemleri olması. Glass (Cam) Kokpit halinde müşterek kokpitimiz var. Tamamen yazılım üstünde koşan, aviyonik mimarisini Aselsan ile oluşturduğumuz müşterek uçağımız var. Burada toplamda 6 adet MFT dediğimiz kurnaz ekranlarımız bulunmaktadır ve etraflı uçakla ilişik detayları bu ekranlar üstünden pilotlarımıza sağlamaktayız. Aviyonik mimarinin kalbinde de dü adet merkezi kumanda bilgisayarımız bulunmakta” ifadelerini kullandı.
“İlk ihracatımızı da Nijer'e yapıyoruz”
Nijer'e HÜRKUŞ ihracatı düşüncesince sözleşmesi meydana getirilen ve Konya'da bulunan 135'inci Filo kısaca Ateş Filo'ya doğrulama edilecek HYEU modeli ilişkin da bilgiler verici Orbay, “HÜRKUŞ ailemizin müşterek öbür üyesi ise Hava Yer Entegrasyon Uçağı (HYEU) namına adlandırdığımız fariza eğitimi uçağı. Görev eğitimi uçağımızın ilk startını da averaj 2 yıl önceki vermiştik. Hatırlarsanız 2021 yılının Haziran ayında Anadolu Ankası'nda müşterek destan gösterdik, tatbikata katıldık ve dobra müşterek ahenk getirdik. O tatbikatın müşterek uzantısı namına İDEF'te de dış satım dair çalışmalarımız beli ve ilk ihracatımızı da Nijer'e yapmış olduk. HYEU uçağımızın amacı, iklim ve arazi birliklerinin koordinasyonunun sağlanması. Bu uçağımızın esasında gaye kitlesi Konya'daki 135'inci Filo. Burada fariza gerçekleştirmek hemen hemen uçağımızda lüzumlu değişimleri yaparak modifiye ettik. Ağustos ayında Nijer ile müşterek temasımız olmuştu. Bunun neticesinde yaptığımız görüşmeler kararında Ekim ayında da Nijer kontratını imzalamış olduk ve 2 uçaklık müşterek sözleşmemiz oldu. Şimdi hem Nijer uçakları düşüncesince aynı zamanda HYEU uçakları düşüncesince çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Şuan uğrunda bulunduğumuz uçaklarımız, Konya'ya doğrulama etmeyi planladığımız 4 ve 6 pöçük numaralı uçaklarımız. Bunlar hazır, bakımı ve uçucu eğitimlerinin verilmesini bekliyoruz, akabinde de envantere girişleri sağlanacak” diyerek konuştu.
“Aviyonik mimarisi aşırı özel, 1 milyon satırdan müşterek tomar harf kullanıldı”
HÜRKUŞ'u öbür muadillerinden ayıran nice ehemmiyetli ayrıcalığı olduğuna özen çekici Orbay, “Çok çelimli müşterek motorumuz var. Turboprop sınıfında müşterek uçağımız ve 1600 atlama beygiri gücünde müşterek motorumuz bulunmakta. Aviyonik mimarisi aşırı özel ve 1 milyon satırdan müşterek tomar harf kullanıldı. Kendi yaptığımız aviyonik olması bizlere aşırı ağır manada müşterek yarar sağlıyor. İstediğimiz derece modifiye edebiliyoruz. Muadillerinin hepsinin EASA'dan sertifikası namevcut bu da fazlalık müşterek özelliğimiz. Bu sima uçaklarda geçer herhangi müşterek çeşitli akıbet uygulayım bilimi ürünü kullanıyoruz. mesela fırlatma sandalyesi. Anormal müşterek vaziyette pilotlarımızın kendini kurtarabileceği faik spesifik fırlatma sandalyelerimiz var” halinde konuştu.
“Tamamen bizim tasarımımız bulunduğu düşüncesince HÜRKUŞ'ta yapılabilecek herhangi müşterek şeyi ika kabiliyetine sahibiz”
HÜRKUŞ'un tasarımdan üretime derece ağız ağıza domestik ve ulusal müşterek plan bulunduğu düşüncesince herhangi müşterek çeşitli değişikliği ika esnekliğine ehil olduklarını tamlayan Orbay, “Tamamen bizim tasarımımız bulunduğu düşüncesince HÜRKUŞ'ta yapılabilecek herhangi müşterek şeyi ika kabiliyetine sahibiz. Bundan sonradan gizil kullanıcılarımızın arzuları dahilinde istediğimiz değişimleri yapabiliriz. mesela şuan da yürüttüğümüz müşterek harici mahrukat tankı projemiz var. Menzilini az daha dü katına boşaltmak düşüncesince harici mahrukat tankı bütünleşmiş etmeye çalışıyoruz. Envanterimizde bulunan herhangi müşterek çeşitli mühimmatın entegrasyonu sağlanabilir. Bunlar ilişkin de çalışıyoruz” açıklamasında bulundu.
Utku Şimşek - Cem Geçim - Derya Yetim
