Tiran
TİKA yetkililerinden tahsil edilen bilgiye göre, restorasyonu Mart 2018'de başlayan, Arnavutluk'un başkenti Tiran'ın sembolü konumundaki Ethem Bey Camisinin açılışı yarın Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama kabilinden gerçekleştirilecek.
TİKA'dan meydana getirilen açıklamada, Tiran Program Koordinasyon Ofisinin Arnavutluk'taki faaliyetlerine 1996'da başladığı hatırlatılarak, ülkenin sosyoekonomik yerine dönüşüp kalkınmasına müteveccih kurumsal altyapısının baştan inşası, yönetimsel kapasitesinin geliştirilmesi, istihsal sektörlerinin güçlendirilmesi ve istihdam kapasitesinin artırılması, afiyet ve pedagoji bilimi sektörlerinin geliştirilmesi, kuma zamanı ve kültürel mirasın korunması ve turizmin canlandırılması şartıyla 1996-2022 yıllarında 546 projeyi yaşama geçirdiği aktarıldı.
Kurumun 2004'ten itibaren Arnavutluk’taki plan ve faaliyetlerinin artarak bitmeme etmiş olduğu tamlanan açıklamada, bugüne denli afiyet sektöründe sayrılarevi ve afiyet ocağı tadilatından tıbbi çözümleme laboratuvarlarının kurulmasına ve tesisat desteği sağlanmasına denli 52 proje, içtimai ve kültürel teşrikimesai ile yönetimsel ve çıplak altyapıların geliştirilmesi sahalarında da 302 plan gerçekleştirildiği vurgulandı.
Açıklamada, Arnavutluk’ta pedagoji bilimi bölgesine verdiği hususi önemle okulların inşaatı, bulunan kreşlerin, okulların ve mektepli yurtlarının şümullü tadilatı ile uygulayım altyapıyı ve ekol mobilyasını havi donanımlarının sağlanmasına müteveccih planlar yürütüldüğüne ayraç edilen açıklamada, "Bu kapsamda diyar genelinde bugüne sincap toplanmış 124 pedagoji bilimi projesi yaşama geçirilmiştir." ifadesine arazi verildi.
Ortak zamanı ve kültürel mirasın korunarak doğacak nesillere aktarılması şartıyla 2014-2015 yıllarında Akçahisar (Kruja) Murad Bey Camisi, Preza Kale Camisi, Elbasan Nazire Camisi, Korça İlyas Bey Camisi ve Berat Kurşunlu Camisi’nin restorasyonlarının yapıldığı kaydedilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
"2017-2018 yıllarında ise Ergiri (Gjirokastra) Kalesi Saat Kulesi ile Kavalye (Kavaja) Saat Kulesi restorasyonu gerçekleştirilmiştir. 2020 senesinde Gjirokastra Pazar Camisi, 2021 senesinde Berat Bekarlar Camisi, Berat Hünkar Camisi, Halveti Tekkesi ve Tiran Ethem Bey Camisi’nin restorasyonları ile baş başa bugüne denli toplamda 9 zamanı caminin restorasyonunu tamamlamıştır."
Kovid-19 salgınının geçmiş zamanında TİKA yerine ülkeye afiyet dalında aceleci dayanaklık etmek ulaştırılmış olduğu vurgulanan açıklamada, gıdaya erişim, besin güvenliği, esas besin ihtiyaçının karşılanması, nafaka zirai üretimin desteklenmesi ve ekincilik sektöründeki işsizliğin azaltılması düşüncesince rustik bölgelerde canlı şahısların gereksinimlerini karşılayabilmeleri düşüncesince basma ve ekecek desteği sağlandığı, bu desteklerle baş başa TİKA'nın ekincilik dalında 34 projeyi yaşama geçirdiğinin ve başka planlar üstünde de çalışıldığının altı çizildi.
Açıklamada, "Ethem Bey Camisi, dü ülkenin ülfet ve birlik nişanesi yerine henüz birçok seneler Tiran’da parlamaya bitmeme edecek." değerlendirmesinde bulunuldu.
Ethem Bey Camisi
Başkent Tiran’da Osmanlı zamanında düz yazı edilen sekiz iri camiden günümüze berk yerine ulaşabilen beraberinde tane cami bulunan Ethem Bey Camisi, Hicri 1208 (1793-1794) senesinde Molla Bey kabilinden yaptırılmaya başlandı. Molla Bey’in ölümü hesabına cami oğlu Ethem Bey kabilinden Hicri 1238 (1822-1823) senesinde tamamlandı.
Mimarisi itibarıyla Osmanlı devri Türk çatı sanatı usullerine makul bulunan eser, lazım harim mekanını gerekse akıbet topluluk mahallini şamil tür işi mülevven bezemeler ve resimlerle Balkanlar’da aşırı münteşir beraberinde konuşma anlayışına sahip.
İki ülkenin kuma zamanı ve kültürü açısından ehemmiyetli beraberinde yere malik bulunan Ethem Bey Camisi’nin korunarak doğacak nesillere aktarılması düşüncesince Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatlarıyla TİKA kabilinden 2018'de şümullü beraberinde yenileme emek vermesi başlatıldı, icraat 2021'de tamamlandı.
