Kudüs
Anadolu Ajansının (AA) "Global İletişim Ortağı" yer aldığı ve Belek Turizm Bölgesi'ndeki NEST Kongre Merkezi'nde meydana gelen AFD'de "Ortadoğu'da Ortak Bir Zemin Arayışı" paneli düzenlendi.
Moderatörlüğünü gazeteci Ali Aslan'ın üstlendiği panele, Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, Lübnan Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib ve Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg katıldı.
Ortadoğu'da tarihsel, budunsal ve dini farklılıkları aşma potansiyeli bulunan nezdinde değiş ivmesi bulunmuş yer aldığı vurgulanan panelde, bu ivmeden istifadeyle, alanda temelli denge ve ülfet düşüncesince neler yapılabileceği ele alındı.
"Ukrayna krizinde topu topu evren bizim 70 senedir yapmamız engellenen şeyleri tekrarladı"
Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki, arsıulusal topluluğun Ukrayna düşüncesince sergilediği dayanışmanın Filistinlilerin karşılaşmış yer aldığı ihlaller dair görülmediği anlamında meydana getirilen değerlendirmelere ayraç etti.
Maliki, "Biz hala evren ülkelerinin çoğunun desteğini alıyoruz. Ancak Ukrayna'daki halde 10 günde yaşananlar arsıulusal topluluğun dü yüzlülüğünü, tepik kalitesini ve istisnacılığını ortaya çıkardı. Ukrayna'ya başıboş sevgili şeyler, yabancılar düşüncesince başıboş sayılmadı." dedi.
Maliki, şunları söyledi:
"Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne kullanmak gibi araştırı komitesi kurulmasını özlemek düşüncesince Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'na, Güvenlik Konseyi'ne ve İnsan Hakları Konseyi'ne gitmeye çalıştığımızda bizlerden bunu yapmamamız istendi. Bize edisyon yapılmış oldu ayrıca bunu yaptığımız düşüncesince kınandık.
Ukrayna krizindeki 10 günde gördük ki topu topu evren bizim 70 senedir yapmamız engellenen şeyleri tekrarladı. Bu riya aşırı bariz ve nettir. O sebepten dolayı inanıyorum ki demincek arsıulusal topluluğun öteki meseleleri de baştan gözden nakil ve denk muamele zamanıdır."
İsrail ile normalleşme
Bazı Arap ülkelerinin İsrail ile normalleşme adımları atmasını da "hayal kırıklığı" kendisine nitelendiren Filistinli Bakan, şu halde bitmeme etti:
"Normalleşme, İsrail askerlerinin Filistin, Lübnan ve Suriye topraklarından çekilmesinin arkası sıra gerçekleşmelidir, mükemmel tersi değil. İsrail güçleri hala Filistin ve Arap bölgelerini işgale bitmeme ederken, şayet yanıtsız halde normalleşirsek, onları askerlerini hâlâ sonradan çekmeleri düşüncesince ne zorlayabilir? Eğer bunu nezdinde kayıt kendisine sunarsak, 'sen çekilirsen normalleşiriz' dersek, o devir ihtimal İsrail bunu düşünücü ve ödemesi müstelzim nezdinde emsal bulunduğunu görebilir. Ancak İsrailliler bu normalleşmeden kıvançlı kaldı. Araplarla yanıtsız halde normalleşti ve böylece bunu, Filistin meselesinden bahsetmeden fark Araplarla normalleşebileceğinin katını kendisine gösterdi."
İsrail Cumhurbaşkanının Türkiye ziyareti
Maliki, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un 9-10 Mart'ta Türkiye'ye icra ettiği ziyarete bağlı nezdinde soruya, "Türkiye'nin İsrail ile alışılagelen ilişkilere ehil olması fikrinin mantık olduğunu" cevabını verdi.
Türkiye'nin, Filistin halkının devletleşme hakkı dair "güçlü durduğuna ve en önde arazi aldığına" ayraç fail Filistinli Bakan, "(Bu ziyaretten) Hiçbir sıkıntı duymuyorum. Türkiye'nin İsrail ile alışılagelen ilişkilere ehil olmasının, Türkiye'nin pozisyonunu değiştireceğine inanmıyorum. Bilakis, bu nezdinde ek emsal sağlayacaktır. Çünkü bu Türkiye'nin İsrail ile diyaloğa girmesine, gerekseme biçiminde onu inandırma etmesine ve de bu mevzuda arabuluculuk yapmakta gösteriş oynamasına imkân sağlayacak. Bu sebepten dolayı buna müspet perspektiften bakıyoruz ve eleştirmiyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Irak'ın Rusya politikası
Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, BM Genel Kurulu'nda Rusya'nın Ukrayna'ya açmış yer aldığı savaşın kınanmasını içeren değişmeyen tasarısı düşüncesince meydana getirilen oylamada ülkesinin azimsiz oy kullanmasına değinerek, ayıplama adına "alternatiflerin" kullanılması icap ettiğini vurguladı.
Hüseyin, "İnsan haklarından bahsederken bunun âlemşümul bulunduğunu söylüyoruz. Ancak birtakım devletlerin bunu seçici kullandığını görüyoruz. Bunu arsıulusal siyasette yahut aut politikada kullandığını ve de kötüye kullanma ederek kullandığını görüyoruz. Bu nezdinde gerçek." dedi.
Iraklı Bakan, şu halde bitmeme etti:
"Ukrayna konusunda, sabık günlerde BM Genel Konseyi'nde meydana getirilen oylamada 35 öteki diyar ile beraberce değişik nezdinde davranış sergiledik. Irak halkı 50 senedir iç harp ve aut müdahalelerin kurbanı oldu. Dolayısıyla harbe dirlik kazanmak bizim düşüncesince nezdinde prensip. Şiddet ve çatışmanın sorunları çözeceğine inanmıyoruz. Bu mevzuda Vaşington'la görüşmelerimizde de mücadelesi durdurması, ayrıksı nezdinde yolu seçmesi ve müzakerelerde bulunması çağrısı yapmıştık.
Yani arsıulusal politikada hakeza nezdinde riya görüyoruz. Ama ayıplamak adına bire nezdinde sürede alternafimiz de olmalı. Savaşı kimin başlatmış yer aldığı hastalık başlattığından yalan etmiyorum. Bu mevzuda üçüncü ortalık da gösteriş oynayabilir. Böylelikle mücadelesi durdurabilir ve görüşme yapabiliriz."
Ortadoğu'da BM kararlarının uygulanması
Lübnan Dışişleri Bakanı Abdullah Buhabib de, Birleşmiş Milletler kararlarının Ortadoğu'da yaşanmış bulunan hastalıkların çözümü düşüncesince uygulanmamasını eleştirerek, "Eğer BM kararlar alanda uygulanırsa sorunlar çözülür." dedi.
Buhabib, "Lübnan dair inanıyorum ki bizim üzerimize sakıt aşırı nesne var, fakat bu şişman seviyede Ortadoğu'da barışın sağlanmasına da bağlı. Eğer 2402 önemli BM sonucu uygulanırsa, şayet birtakım devletler Ortadoğu'daki devletlere aksi manada aut müdahalede bulunmayı bırakırsa Lübnan'da bizim de dava yaşamayacağımızı düşünüyorum." değerlendirmesinde bulundu.
Lübnanlı Bakan, ülkesinde yaşanmış bulunan cazibe problemi ve finansal akse konusunda, kendilerine arsa yağı desteği sağlayıcı Irak'ın haricinde umumi kendisine "yalnız bırakıldıklarına" ayraç ederek, "Çok sayıda dayanaklık etmek lafı aldık fakat aslında sıkıntılarımızı bekâr başımıza çekiyoruz." dedi.
"Bu nezdinde zelzele ve tesirleri topu topu dünyada hissedilebilir"
Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg de, Rusya'nın Ukrayna'ya açmış yer aldığı harbe bağlı ülkesinin konumuna ayraç ederek, "Ukrayna, Avusturya'nın en doğusundaki Viyana'ya ırak değil. Avusturya şişman nezdinde diyar değil ve şimdiden devletimizde kısaca 2 milyon sığınmacı bulunuyor." niteleyerek konuştu.
"Bir diyar ayrıksı nezdinde ülkeye vahşicesine saldırdı. Şu an sonuç etap kazalı nezdinde durumdayız. (Ukrayna savaşı) Son etap kırılan nezdinde durum. Bu nezdinde zelzele ve tesirleri topu topu dünyada hissedilebilir." niteleyerek mütekellim Schallenberg, şu halde bitmeme etti:
"Uluslararası düzenin baştan zımnında koyulmasına ihtiyacımız var. Bizim çekirdeksel bombamız yok. Bizim esirgeyici silahımız arsıulusal hukuktur. Bu sebepten dolayı aşırı çelimli nezdinde halde tepkime gösteriyoruz. Tarafsız nezdinde diyar kendisine hakeza çelimli tepkime veriyoruz zira tanık olduğumuz şey, İkinci Dünya Savaşından sonradan mensur ettiğimiz düzenlilik mimarisini topu topu dünyada yıldırma ediyor."
Antalya Diplomasi Forumunun Rusya ve Ukrayna'nın dışişleri bakanları ortada diyaloğa mefruşat hazırlamasından da övgüyle yalan fail Avusturyalı Bakan, "Belirli diyalog yöntemleri açmış yer aldığı düşüncesince Türkiye hükümetine minnettarım." ifadelerini kullandı.
