Ankara
Yeni yıla girilmesiyle baş başa ev sitelerinin umumi kurulları peş peşe gerçekleştiriliyor. Genel kurulda bu sene düşüncesince belirlenen aidat tutarları, site sakinleri ile yönetimlerini de erinç karşıya getiriyor.
TED Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şebnem Akipek, AA muhabirine, mevzunun Kat Mülkiyeti Kanunu ile düzenlendiğini söyledi. Akipek, kıvrım maliklerinin, kapıcı, bahçıvan ve dideban giderleri ile eş tesislerin pres giderlerine ve bunlar düşüncesince toplanacak avansa zat yer oranı oranında alınması icap ettiğini söyledi.
"Yüksek artım kaçınılmaz"
Kanun uyarınca, kıvrım maliklerinin bu giderleri ödemekten kaçınamayacağına ayraç fail Akipek, şu şekilde konuştu:
"Genel giderlerin kısaca aidatın miktarı, kıvrım malikleri kurulunca belirlenir. Genellikle rastgele sene sonu yahut başlangıcında meydana getirilen kıvrım malikleri normal kurulunda müşterek sene düşüncesince ödenecek hacim belirleme edilir. Bu miktarın belirlenmesinde müşterek fevk hudut kanuncu namına çizilmemiştir. Aidat, apartmanın elektrik, su üzere umumi giderleri ile var ise etkin personelin maaşları ve öteki ödemelerini, sigorta primlerini, umumi doğruluk ve ihtimam giderlerini, şayet merkezi cümle istinas varsa, ısınmaya bağlı katıksız taş yağı lambası lambası giderlerini kapsar. Bu giderlerin yanında, çıkabilecek ansız ve iare masarif da düşünülerek, çabuk vaziyetlere tedbir bu şeklinde tahmini müşterek ek giderin de toplanması durumunda olur. Kat malikleri müşterek salname tamamı giderleri tahminî namına hesaplayıp, büro sayısına, kanuncu düzenlemeye gereğince yahut şayet ayrımlı müşterek asal idare planı ile belirlenmişse buna gereğince bölünmelidir. Ülkemizde küsurat minimal ücret, elektrik, katıksız taş yağı lambası lambası ve su giderleri düşünüldüğünde bu sene aidatlarda ehemmiyetli oranda artım olması mübrem görülmektedir."
"Aidatlarda güzeşte yıla gereğince yüzdelik 40-60 artım var"
Tesis Yöneticileri Federasyonu Başkanı Yahya Sağır da site umumi kurullarının bu ay süresince bitmeme edeceğini ve site sakinlerinin hâlâ sonraları aidatla ilgilendiren başağrısı yaşamamak düşüncesince bu umumi kurullara katılmasının ehemmiyet taşıdığını bildirdi. Sağır, aidatların, site yönetimleri çeşidinden değil, umumi kurulda kıvrım malikleri çeşidinden oylanarak belirlendiğine dikkati çekerek, buraya eklenen site sakinlerinin, aidat artışının nereden kaynaklandığını öğrenebileceğini dile getirdi. Sağır, kiracıların da servet malikinden alacağı vekaletnameyle umumi kurullara katılabileceğini tabir etti.
Site yönetimlerinin güzeşte senenin giderleri ile bu senenin öngörülen giderlerini belirterek aidat artışının gerekçelerini anlatması icap ettiğini vurgulayan Sağır, "Ben yaptım oldu" niteleyerek aidatın belirlenemeyeceğini anlattı. Genel kurula katılmayan ev malikleri düşüncesince itiraz süreci bulunduğunu ve başkaca sorun açım hakları bulunduğunu aktaran Sağır, buna rağmen davanın kaybedilmesi biçiminde aidatın faiziyle baş başa öğrenim edileceğini söyledi.
Sağır, aidat artışlarının personel sayısı, sitedeki hür büro sayısı, bağlı otopark, asansör, spor salonu ve havuz üzere etkenlere gereğince farklılık gösterdiğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
"Site aidatlarının yüzdelik 80'ini personel gideri oluşturuyor. Asgari tutara meydana getirilen yüzdelik 50 zam, enflasyon, elektrik, katıksız gaz, su ve basma fiyatlarındaki artışlar aidatlara yansıdı. Personelin tazminatı, kıyafeti, defa ve aşındırmak giderleri de var. Çok bükülmüş sitelerde asansörün maaş bakımı şişman müşterek maliyet. Havuzlu siteler, klora mevrut zamdan etkilendi. Temizlik ve sarfiyat malzemelerinde fiyatlar arttı. Tüm bu masarif toplanıyor, ev sayısına bölünüyor. Sitede hür büro sayısı ne derece çoksa aidat da personel sayısına gereğince hâlâ düşüt olabiliyor. Yaşanan maliyet artışları zımnında aidatlarda güzeşte yıla gereğince yüzdelik 40-60 artım var. Bu oran, etkin ve büro sayısı ile sitenin donatılarına gereğince değişiyor."
"Aidat kirayı geçemez"
Bu maliyetleri düşününce aidat artışlarının fahiş olmadığına dikkati çekici Sağır, "Mesela sonuç umumi kurullarda güzeşte sene 470 teklik bulunan aidat 625 liraya, 650 teklik bulunan bambaşka müşterek aidat 800 liraya çıktı. Bursa'da 350 teklik bulunan müşterek aidat 500 liraya yükseldi. Burada elbette ki hür büro sayısı önemli. Bağdat Caddesi'nde icar bedeli 13 bin teklik bulunan müşterek sitenin aidatı 500 lira. Aidatlar icar derece he deniyor da kiraya endekslememek lazım. Aidat doğrusu kirayı geçemez. Piyasadaki maliyet artışları ortada. Dolardaki azalma maliyetleri düşürmedi." niteleyerek konuştu.
Sağır, site yönetimlerinin maliyetlerini yüzdelik 18 KDV ve defa maliyetlerinin de artırdığını bildirerek, şunları kaydetti:
"Yönetim firmalarının almış olduğu rastgele şeye yüzdelik 18 KDV uygulanıyor. 500 teklik aidat, 590 teklik oluyor. Genel astronomi kararlarının iade alındılı postayla gönderilmesi lazım. Bir defa bedeli 12 lira. Bu mevzularda ilgilendiren büyüklenme ve kuruluşlara federasyon namına görüşlerimizi sunacağız."
