Yaounde
Coğrafi namına Afrika kıtasının merkezinde mevcut ve kıtanın en serbest ormanlık bölgesine cemaat olması zımnında Afrika'nın "akciğeri" namına bildik Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC), cemaat bulunduğu ensesi kalın kaynakları ve akıbet yıllardaki iktisadi başarılarıyla dikkati çekiyor.
Belçika'dan bağımsızlığını 30 Haziran 1960'ta elde eden KDC, cemaat bulunduğu ormanları, ensesi kalın toprak altı kaynakları ve kestirmece 100 milyon nüfusuyla kıtada ön plana çıkıyor.
Kongo Cumhuriyeti, Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Angola ve Zambiya'nın çevrelediği ülke, 2 milyon 344 bin 885 kilometrekarelik yüzölçümüne sahip.
Nüfusunun çoğunluğu Bantu budunsal grubundan oluşan ülke, Mongo, Lumba, ve Mangbetu-Azande neredeyse Afrika'nın kadim yerlilerine ev sahipliği yapıyor.
Acılarla meşbu hunriz koloni dönemi
Ülke, arsıulusal hukuka karşıt namına 1885'de Belçika Kralı 2. Leopold'a "özel mülk" namına tahsis edildi.
"Kongo kasabı" namına da bildik 2. Leopold'un, KDC'de kesat ve sefalete mahkum etmiş bulunduğu şahısların yanında 10 milyon bireyin ölümüne etken bulunduğu belirtiliyor.
İkinci Leopold, adamlık dışı uygulamalara başkaldırı fail Kongoluları coşkun silahlarla bastırmakla kalmayıp boş kurşun kullanımını engel peyda etmek düşüncesince geçer not gelişigüzel kurşun karşılığında ortak Kongolunun organının getirilmesini mecburi kıldı.
O çağda alana revan gazeteciler marifetiyle elleri maktu çoğunluğu çocuk, binlerce bireyin fotoğrafları evren basına yansıdı.
Bağımsızlık sonrası
Uluslararası baskılara dayanamayan Belçika koloni yönetimi, ortak takım askerini alanda bırakarak çatışmalara konfirmasyon etmiş bulunduğu ülkeden ansızın ortak kararla çekildi.
Belçika'nın çekilmesinin ardından, 30 Haziran 1960'da özgür Kongo Demokratik Cumhuriyeti kuruldu, önceki başvekillik rolü istiklal mücadelesinin en ehemmiyetli adı Patrice Lumumba'ya verildi.
Başbakan Lumumba, Belçika'yı tasalı fail "milli uygulamaları" zımnında devrilerek, Belçikalı askerlerin kontrolündeki askeri bütünlük kabilinden 17 Ocak 1961'de kurşuna dizilerek öldürüldü. Akabinde ölü bedeni hamız dökülerek eritildi.
Lumumba'nın yardımcılarından Joseph Mobutu, 1965'de çarpış ile dümen ele geçirerek ülkeyi 32 sene süresince "demir yumrukla" yönetti.
Milli politikalar güderek, ülkedeki topu topu yabancılara ilişik işletmeleri kamulaştıran Mobutu, sömürgecilerin izlerini çıkarmak düşüncesince ülkenin adını 1971'de Zaire namına değiştirdi. Ülkeyi çağ gülüne çeviren 2. Leopold'dan adını düzlük hükûmet merkezi Leopodville'ye ise Kinşasa adını verdi.
Mobutu, 1997'de görevden aut çelim kaynaklı ayaklanmalarla görevden el çektirildi ve yerini Che Guevara'nın benzeyen arkadaşı Sosyalist-Marksist Laurent-Desire Kabila'ya bıraktı.
Kabila önceki iş namına ülkenin adını gine Kongo Demokratik Cumhuriyeti yaptı.
Militan ortak Marksist bulunmasına karşın iktidarı süresince Avrupalılarla benzeyen ilgiler kuran Kabila, 6 Ocak 2001'de koruması kabilinden öldürüldü.
Kabila'nın ölümünün peşi esna oğlu Joseph Kabila, Başkanlık koltuğuna oturarak ülkeyi 2019 yılına derece yönetti.
KDC doğusunda bitmeme fail çatışmalar
Ülkenin doğusundaki Kuzey-Kivu, Güney-Kivu ve Ituri eyaletlerinde çalışkanlık yayınlayan başkaldıran gruplarla nice kere sulh anlaşması imzalanmasına karşın alanda çatışmalar bitmeme ediyor.
Ülkenin doğusu, derinliğine yıllardır, kalburüstü ve kobalt neredeyse madenlerin kontrolünü sağlamaya etkin silahlı grupların saldırıları ve çatışmalarına oyunluk oluyor.
2019'da seçilen Cumhurbaşkanı Felix Tshisekedi tarafından, hız olaylarının tırmanışta bulunduğu ülkenin doğusu Kuzey Kivu ve İturi eyaletlerinde 7 Mayıs 2021’de askeri abluka anons edilerek yönetimdeki siviller görevden alınarak yerlerine askerler atandı.
Ülkenin doğusunda çalışkanlık yayınlayan başkaldıran saldırılarda 2014'ten buyana binlerce sivilin öldüğü kestirim ediliyor.
Kobalt zengini KDC'nin ekonomisi
Sahip bulunduğu serbest ormanlık alanları ve tabii kaynaklarıyla dünyanın en ensesi kalın devletleri ortada yayınlanan KDC, koloni devri ve sonra yaşanmış olan iç karışıklıklar zımnında iktisadi namına muhtemel seviyeyi yakalamadı.
Ancak iç karışıklıklara karşın iklim ekonomisi 2002'den 2019'a derece gelişigüzel sene averaj yüzdelik 6 büyüdü.
Yüzde 60'ı tropikal rahmet ormanlarıyla ciltli ülkede mevcut Kongo Nehri de makul serbest topraklarda ekincilik olanağı sunuyor.
Petrol, bakır, altın, elmas, kobalt, koltan, çinko, güçlü neredeyse madenleri ve tarıma makul serbest toprakları mevcut ülkede, 180 milyon varil arz yağı rezervi bulunduğu anlatım ediliyor.
Elektrikli otomobillerde, cep telefonlarına, tabletlerine, dizüstü bilgisayar bilgisayar bilgisayarlarına ve öbür hareketli elektronik cihazlarına erke iletmek düşüncesince yükleme edilebilmektedir bataryaların en ehemmiyetli bileşenini meydana getiren Kobalt madeninin kestirmece yüzdelik 60'ı KDC'de çıkarılıyor.
KDC -Türkiye ilişkileri
Mart 2010'da zamanın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün önceki Cumhurbaşkanı düzeyinde ziyaretiyle ivme elde eden Türkiye-KDC ilişkileri gelişigüzel sabık çağ henüz da ilerliyor.
Türkiye'nin Kinsaşa'ya 2011'de Büyükelçilik açmasıyla 1 milyon dolar seviyesine vasıl düet tecim hacmi, 2020 bakımından 165 milyon doları aştı.
Türkiye, KDC'den bakır ve mineral-değerli ahcar neredeyse mahsulat ithal ederken KDC'ye ise özellikle besin ürünleri peyda etmek neredeyse alkan kayıt ve elektronik mahsulat ihraç ediyor.
Türkiye Maarif Vakfı'nın, Ağustos 2017'den buyana yetişek faaliyeti gösterdiği ülkede, aşırı sayıda Türk çırçıplak maşer kuruluşu deli meşbu namına yetişek ve insancasına iane emekleri yapıyor.
Türk Hava Yollarının, haftanın gelişigüzel haset yolcular düşüncesince kere düzenlemiş bulunduğu Kinsaşa'ya, haftada ortak çağ de kargo seferi yapılıyor.
