İstanbul
Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall ve Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa'nın arkası sıra cemaziyelevvel Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'in de düzelti yapılmasını istediği Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK), almış olduğu kararlarla kıtadaki elden çabucak rastgele krize dahil edebiliyor.
Veto hakkına eş 5 ülkenin arzuları doğrultusunda müdahaleler ve ambargolarla karşılaşan Afrika ülkeleri, kişi sorunları düşüncesince imal edilen çözümün de parçası olmayı arzu ediyor.
Birleşmiş Milletlerdeki (BM) en iri lehçe gruba eş bulunan ve 54 ülkeyi ortamında barındıran Afrika Grubu, hepsi BM üyelerinin kısaca yüzdelik 28'ini teşekkül ediyor ve konseyde veto hakkına eş minimum 2 koltuğa eş iktisap kılmak istiyor.
Son günlerde meydana getirilen çağrıların arkası sıra AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Addis Ababa Üniversitesi Barış ve Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü (IPSS) Direktörü Yonas Adaye Adeto, şu anki durumun "yeni ortak müstemlekecilik biçimi" bulunduğunu ve Konseyde aceleci reforma gerekseme duyulduğunu söyledi.
Kıtadaki çatışmaların "siyahların" değil "beyazların" anlaşmazlığı ilişkin çıktığına dikkati çekici Adeto başkaca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kalın pıtrak meydana getirdiği "dünya beşten büyüktür" çağrısının hepsi dünyada önemli ortak anlaşma kurulmasına önderlik ettiğini belirtti.
"Bütün hayvan bilimi eşittir yek birileri hâlâ eşittir"
BMGK'nin "adil" ve "kapsayıcı" olmadığına aksan fail Adeto, bulunan boyut düşüncesince George Orwell'in Hayvan Çiftliği eserindeki "Bütün hayvan bilimi eşittir yek birileri hâlâ eşittir." cümlesini hatırlattı.
Yapıdaki rastgele devletin denktaş haklara eş olması icap ettiğini yek bazılarının değişik prosedür gördüğünü dile getiren Adeto, BMGK’nin bu nedenle aceleci reforma gerekseme duyduğunu kaydetti.
BMGK'deki değiş talebinin yalnızca liderlerin değil hepsi Afrika'nın talebi bulunduğunu tamlayan Adeto, hepsi Afrikalıların Afrika’nın sorunlarının Afrikalılar kanalıyla çözülmesi gerektiğine inandığını söyledi.
Adeto, "Afrika'daki sorunlara Afrika'nın yokluğunda değişmeyen verilmemesi dair hepsi mutabık. Afrika, BMGK'nin ortak parçası iktisap kılmak zorunda." dedi.
Etiyopya ordusunun değişik ülkelerdeki BM sulh güçlerine meydana getirdiği katkıya atıfta bulunan Adeto, Afrika'nın dünyada oynadığı devim bilimi gösteriş zımnında "daimi koltuğu" adalet ettiğini vurguladı.
Adeto, Afrika'nın Türkiye, Çin yahut Rusya üzere karındaş devletlerin desteği ile sürekli koltuğu alması icap ettiğinin altını çizerek, Afrika Birliği temelinde yada mürekkep Afrika yerine sürekli temsilciliğin olabileceğini tabir etti.
"Afrika'yı baştan müstemlekeleştirmek istiyorlar"
Kıtadaki rastgele ortak çatışmanın temelinin müstemlekecilik evveliyatına derece uzandığını dikkata çekici Adeto, Kenyalı edip Ali Mazrui'nin "Her yağız çatışması ortamında parafin ortak kökene sahiptir." değerlendirmesini paylaştı.
Etiyopya'daki bulunan çatışmanın da bunun ortak örneği bulunduğunu korumak için çaba sarfeden Adeto, Amerika yönetiminin Etiyopya çeşidinden yıldırı örgütü yerine onama edilen Tigray Halk Kurtuluş Cephesini kullanarak ülkeyi ele geçirmeyi amaçladığını tabir etti.
Afrika'nın kukla hükümetler kanalıyla baştan sömürgeleştirilmesinin istendiği fikrini gelecek devam eden Adeto, "Etiyopya'yı arama kılmak eyitmek Afrika'nın baştan sömürgeleşmesinin başlangıcı demek." diyerek konuştu.
"Dünya beşten büyüktür" düşüncesi ortak ittifaka kez açıyor
Adeto, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'dünya beşten büyüktür' düşüncesi banko yek banko doğru. Bu, bizlere ayrımsız sürede toptan açıdan ve ilkin Afrika-Türkiye ortada önemli ortak anlaşma kurduruyor." dedi.
Bu fikrin "bencil" değil "diğerkam" ortak düşünüm bulunduğunu kaydeden Adeto, Erdoğan’ın ortaya koyduğu yaklaşımın Etiyopyalılar çeşidinden iri özen gördüğünü söyledi.
Adeto, "Bu dünya, içerisinde bulunan 8 bilyon kişiye ilgili ortak yer, kendisini seçilmiş, ferişte yada oğan yerine görenlere değil. Bizler Allah'a aitiz." dedi.
Tek cepheli yaklaşımların onama edilmemesi icap ettiğini kail Adeto, bu nedenle Erdoğan'ın düzelti çağrısının peşinde durulması icap ettiğini kaydetti.
