İstanbul
Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall ve Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa'nın arkası sıra evvel Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'in de ıslahat yapılmasını istediği Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK), almış olduğu kararlarla kıtadaki doğrudan çabucak herhangi müşterek krize dahil edebiliyor.
Veto hakkına erbap 5 ülkenin hevesleri doğrultusunda müdahaleler ve ambargolarla karşılaşan Afrika ülkeleri, kişi sorunları düşüncesince imal edilen çözümün de parçası olmayı arzu ediyor.
Birleşmiş Milletlerdeki (BM) en iri lehçe gruba erbap bulunan ve 54 ülkeyi ortamında barındıran Afrika Grubu, kâffesi BM üyelerinin kestirmece yüzdelik 28'ini dokuma ediyor ve konseyde veto hakkına erbap minimum 2 koltuğa erbap edinmek istiyor.
Son günlerde meydana getirilen çağrıların arkası sıra AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Addis Ababa Üniversitesi Barış ve Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü (IPSS) Direktörü Yonas Adaye Adeto, şu anki durumun "yeni müşterek müstemlekecilik biçimi" bulunduğunu ve Konseyde çabuk reforma gerekseme duyulduğunu söyledi.
Kıtadaki çatışmaların "siyahların" değil "beyazların" anlaşmazlığı dair çıktığına dikkati çekici Adeto başkaca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yoğun pıtrak meydana getirdiği "dünya beşten büyüktür" çağrısının kâffesi dünyada önemli müşterek uyuşma kurulmasına önderlik ettiğini belirtti.
"Bütün zooloji eşittir lakin birileri şimdi eşittir"
BMGK'nin "adil" ve "kapsayıcı" olmadığına aksan fail Adeto, bulunan gidiş düşüncesince George Orwell'in Hayvan Çiftliği eserindeki "Bütün zooloji eşittir lakin birileri şimdi eşittir." cümlesini hatırlattı.
Yapıdaki herhangi müşterek devletin denk haklara erbap olması icap ettiğini lakin bazılarının değişik muamelat gördüğünü dile getiren Adeto, BMGK’nin bu nedenle çabuk reforma gerekseme duyduğunu kaydetti.
BMGK'deki değiş talebinin yalnızca liderlerin değil kâffesi Afrika'nın talebi bulunduğunu tamlayan Adeto, kâffesi Afrikalıların Afrika’nın sorunlarının Afrikalılar kanalıyla çözülmesi gerektiğine inandığını söyledi.
Adeto, "Afrika'daki sorunlara Afrika'nın yokluğunda değişmeyen verilmemesi dair hepsi mutabık. Afrika, BMGK'nin müşterek parçası edinmek zorunda." dedi.
Etiyopya ordusunun değişik ülkelerdeki BM sulh güçlerine meydana getirdiği katkıya atıfta bulunan Adeto, Afrika'nın dünyada oynadığı devim bilimi gösteriş zımnında "daimi koltuğu" doğruluk ettiğini vurguladı.
Adeto, Afrika'nın Türkiye, Çin yahut Rusya üzere karındaş devletlerin desteği ile sürekli koltuğu alması icap ettiğinin altını çizerek, Afrika Birliği temelinde veya birleşmiş Afrika namına sürekli temsilciliğin olabileceğini tabir etti.
"Afrika'yı baştan müstemlekeleştirmek istiyorlar"
Kıtadaki herhangi müşterek biricik çatışmanın temelinin müstemlekecilik evveliyatına derece uzandığını dikkata çekici Adeto, Kenyalı edip Ali Mazrui'nin "Her yağız çatışması ortamında parafin müşterek kökene sahiptir." değerlendirmesini paylaştı.
Etiyopya'daki bulunan çatışmanın da bunun müşterek örneği bulunduğunu korumak için çaba sarfeden Adeto, Amerika yönetiminin Etiyopya çeşidinden yıldırı örgütü namına bildirme edilen Tigray Halk Kurtuluş Cephesini kullanarak ülkeyi ele geçirmeyi amaçladığını tabir etti.
Afrika'nın kukla hükümetler kanalıyla baştan sömürgeleştirilmesinin istendiği fikrini encam devam eden Adeto, "Etiyopya'yı arama geçirmek buyurmak Afrika'nın baştan sömürgeleşmesinin başlangıcı demek." sanarak konuştu.
"Dünya beşten büyüktür" düşüncesi müşterek ittifaka kere açıyor
Adeto, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'dünya beşten büyüktür' düşüncesi banko boydak banko doğru. Bu, bizlere bire müşterek sürede toptan manada ve ilkin Afrika-Türkiye ortada önemli müşterek uyuşma kurduruyor." dedi.
Bu fikrin "bencil" değil "diğerkam" müşterek düşünüm bulunduğunu kaydeden Adeto, Erdoğan’ın ortaya koyduğu yaklaşımın Etiyopyalılar çeşidinden iri dikkat gördüğünü söyledi.
Adeto, "Bu dünya, içerisinde bulunan 8 bilyon kişiye ilgilendiren müşterek yer, kendisini seçilmiş, ferişte veya oğan namına görenlere değil. Bizler Allah'a aitiz." dedi.
Tek yönlü yaklaşımların bildirme edilmemesi icap ettiğini kail Adeto, bu nedenle Erdoğan'ın ıslahat çağrısının peşinde durulması icap ettiğini kaydetti.
