Afganistan yetimhanelerindeki dallar besin krizi dolayısıyla aç yatıyor

Kabil

Afganistan'daki yetimhaneler, arsıulusal yardımların durmasının arkası sıra kazançlı krizle boğuşurken, dallar ise besin problemi çekiyor.

Başkent Kabil'deki Alaaddin Kız Yetimhanesinde canlı çocuklar, AA muhabirine kaygılarını anlattı.

Alaaddin Yetimhanesi resmi şekilde "kız yetimhanesi" şekilde bilinmesine karşın eş dallar da 12 yaşına derece burada kalabiliyor.

Yetimhanede şu an 45'i kız, 55'i eş toplamda 100 bebek yaşıyor.

Afganistan'da "devlet" ve "özel" kazanmak amacıyla 68 yetimhane bulunuyor fakat bunların 26'sı ülkenin içerisine girmiş bulunduğu iri kazançlı bunalım dolayısıyla çalışarak kapatılmış durumda. Maddi sorunların çözülememesi biçiminde etkin birtakımı yetimhanelerin de kapatılması gündemde.

Gıda, esvap ve mahrukat yetersizliği asliye sorun

Uluslararası yardımların kesilmesi yetimhanelerde gıda, giysi, yakıt, tıbbi ve kırtasiye malzemeler ilkin kazanmak amacıyla nice eksikliğin artmasına biçim açtı. Taliban sonrası yetimhaneler et, süt, meyve, göveri kabilinden besinleri gerçekleştirme edemez duruma geldi.

Binalarda aklık müteharrik yalıtım ve sıtma sistemi bulunmuyor. Elektrikler pıtrak pıtrak kesiliyor, tecrit üreteci düşüncesince de mahrukat bulunamıyor. Sular da pıtrak pıtrak kesilirken, içmece suyu temininde de ağır teessürat yaşanıyor.

Odaların içindeki tuvaletlerin yeteri derece temizlenememesinden meydana gelen çağ etrafa münteşir durumda. Havaların soğumasıyla ağırlık yorganlar kullanılmaktadır fakat yalıtım kesintisi ve mahrukat problemi dolayısıyla odalar bilhassa akşamları dargın oluyor.

Yönetim az da olsa mevrut gıda, esvap ve mahrukat yardımlarıyla yetimhaneyi ayakta tutmaya çalışırken, millî ve arsıulusal kuruluşlara "yardım" çağrısı yapıyor.

5 kız kardeşin yaşamı sonuç 2 yılda ast fevk oldu

Hasibe Nebizade (14), 4 kız kardeşi Tayyibe (9), Tuğba (8), Züleyha (6) ve Yelda (3) ile beraberce kestirmece sonuç beraberinde senedir Alaaddin Yetimhanesinde yaşıyor.

12 yaşındaki Bektaş adlı eş kardeşleri ise Pervan vilayetindeki beraberinde yetimhanede yaşamını sürdürüyor.

Önceki hükümet zamanında er bulunan babaları dü sene ilk Belh vilayetinde beraberinde helikopter kazasında, anneleri ise güzeşte sene Pervan vilayetinde yaşanmış bulunan baskın felaketinde anneanneleri, babaanneleri ve teyzeleriyle yaşamını kaybetti.

Çocuklarla ilgilenen beraberinde tane yakınları bulunan dayıları ise Kapisa vilayetinde yaşıyor. Annelerini kaybettikten sonraları endamsız beraberinde müddet dayılarında artan çocuklar, maddesel boyut yetersizliği dolayısıyla Alaaddin Yetimhanesine yerleştirildi.

Annelerini kaybetmelerinin etkisiyle Tayyibe (9) ve Züleyha (6) yaşadıkları sarsıntı kararı ruh bilimsel mesail göstermeye başladı. Maddi imkansızlıklar dolayısıyla Tayyibe ve Züleyha, şu anne derece doktora götürülemedi.

Hasibe, Tayyibe ve Züleyha'nın musahabe zorluğu çektiğini, yaşlarına akıllıca tavırlar sergilemediğini ve daim ağladıklarını anlattı.

Dayılarının ayda beraberinde çıkarlarını görüşme ettiğini tamlayan Hasibe, bebek yaşta kardeşlerinin sorumluluğunu aldığını ve bu durumun kendisini baş döndürücü üzdüğünü tabir etti.

Hasibe, en sevilmiş bulunduğu yemeğin balıketinde pilav bulunduğunu dile getirerek, bunu en sonuç 2 ay ilk yediğini söyledi.

Afganistan'da yönetimin değiştiğini tabir fail Hasibe, "Şiddet hala bitmeme ediyor. İnsanların durumunun da elden baş döndürücü biçimsiz bulunduğunu biliyorum. Güzel eyyam görürüz inşallah. Yetimhanede birtakımı eyyam aç kalıyorum. Eğer yetimhane kapatılırsa baş döndürücü üzüleceğim, en azından burada şen ediyoruz." niteleyerek konuştu.

Hasibe, çağının çoğunu kız kardeşleriyle ilgilenmekle geçirdiğine dikkati çekerek, şu ifadeleri kullandı:

"En iri arzum, pestil bulunan dü kız kardeşimin iyileşmesidir. Doktor kazanmak isterim zira kardeşlerim iyileşmezse ego onları otama edeceğim. En iri korkum ise kardeşlerimin iyileşememesi. Babamla baş döndürücü güzel hatıralarım oldu. Hep beraberce öğüt çalışırdık. Bana akıllıcasına yolu gösterirdi. Bu sebeple kardeşlerime kızdığımda gece olduğunda rüyamda babamı görüyorum. Bana 'kardeşlerini darp hırçın taktirde huzursuz olurum.' diyor."

"Yetimhaneden çıkartırlarsa bizlere bakacak kimesne yok"

11 yaşındaki Şiraz Pupelzei, 4 sene ilk babasını kaybettikten sonraları annesinin baştan evlendiğini ve kendisini istememesi sayesinde yetimhaneye getirildiğini aktardı.

İleride uçucu olup halkına misyon eylemek istediğini vurgulayan Şiraz, "4 sene beli annem beni görmeye gelmedi. Beni sormuyor, kendisinden de sav yok. Bir amcam mevcut o gelişigüzel hafta beni görmeye geliyor. Bana harçlık veriyor, birtakımı birtakım de evine götürüyor, esvap alıyor." dedi.

Şiraz, spor yapmayı sevdiğini, en baş döndürücü sevilmiş bulunduğu balıketinde pilavı en sonuç beraberinde ay ilk yediğini dile getirdi.

Yetimhaneden dışarıya dayanıklı çıkamadıklarını fakat ülkede kesat yaşandığını duyduklarını aktaran Şiraz, "Herkesin çetince halde bulunduğunu ve hükümet değişikliği yaşandığını biliyoruz. Afganistan'ın geleceğinden umutluyum, inşallah beraberinde güneş güzel olacak. Özellikle cuma namazı günleri aşındırmak yetersizliği dolayısıyla aç kalıyoruz. En iri korkum ise yetimhaneden çıkarılmamız. Çıkartırlarsa bizlere bakacak kimesne de yok. Sokakta kalırız. Babamı baş döndürücü az hatırlıyorum, beraberinde kat rüyamda gördüm bu kadar. Annem beni bıraktığı düşüncesince özleyemiyorum da."

Sevita, annesini bekliyor

Son 7 senedir Alaaddin Yetimhanesinde canlı 11 yaşındaki Sevita Samedi, babasını hatırlamıyor ve bozukluk ölüm ettiğini de bilmiyor.

Annesinin ninesi ile yaşadığını özetleyen Sevita, maddesel imkansızlıklar dolayısıyla annesinin namına bakamadığını söyledi.

Sevita, annesinin seyrek kendisini görüşme ettiğini, en sonuç dü ay ilk annesini endamsız süreliğine gördüğünü ve annesinin babasının ölümü karşı namına bilim vermediğini anlatarak, şunları kaydetti:

"Kalacağım toprak ve bana bakacak kimsem bulunmadığı düşüncesince yetimhaneye getirildim. Terzilik ve aşçılık yapmayı seviyorum. En baş döndürücü pizzayı seviyorum, seneler ilk yemiştim. En baş döndürücü sevdiğim cümle gazetecilik. Ülkede yaşanmış bulunan gerçekleri bulunduğu kabilinden belirtmek istiyorum. Bu meslekle halkıma misyon eylemek istiyorum. En iri korkum ise yetimhanenin kapatılması ve bizim buradan atılmamız."

Babasını hiçbir hatırlamamasına karşın rüyalarında gördüğünü tamlayan Sevita, "Annemi baş döndürücü özlüyorum. Onun daim yanımda olmasını isterim ve onunla devir giyinmek istiyorum." dedi.

Arzu, kızların pedagoji bilimi almasını istiyor

11 yaşındaki Arzu Azizi ise 6 senedir yetimhanede yaşadığını, spor yapmayı, el ve zanaat işleriyle uğraşmayı sevdiğini söyledi.

Anne ve babasını kaybettikten sonraları yetimhaneye yerleştirildiğini tamlayan Arzu, ailesi karşı beraberinde bilgisinin olmadığını dile getirdi.

Arzu, "Anne ve babam ego küçükken öldüğü düşüncesince hatırlamıyorum gücün buna karşın az daha gelişigüzel tün rüyamda görüyorum." dedi.

İleride sarıklı kazanmak istediğini vurgulayan Arzu, "Afganistan'ın savaştan kurtulması ve huzura kavuşmasını istiyorum. Kız evlatların esasen okullarına gitmesini istiyorum. Okullar ve üniversitelerin açılmasını istiyorum." niteleyerek konuştu.

Arzu, yetimhanede birtakımı birtakım aşındırmak yetersizliği dolayısıyla aç kalabildiklerini anlatarak, "En baş döndürücü sevdiğim yemek, kavrulmuş onu da en sonuç biraz ay ilk yemiştim." ifadesini kullandı.

Taliban sonrası yurt ekonomisi iri dokunca gördü

Taliban'ın 15 Ağustos'ta hükûmet merkezi Kabil'e girerek yurt yönetimini devralması ve NATO güçlerinin ülkeden ağız ağıza ayrılması yurt ekonomisini etraflıca etkiledi. Bu süreçte nice iş noktayı gizli kalırken, Taliban sonrası Afganistan'a müteveccih arsıulusal yardımlar maktu ve yurt haricinde mevcut rezervler dondurulmuştu.

Kış aylarında ise ülkede kesat ve fakirliğin artacağı bekleniyor.

BM'ye ilişkin Gıda ve Tarım Örgütü ile Dünya Gıda Programının verilerine göre, yurt nüfusunun yarısından fazlasına denktaş mevrut 22,8 milyon isim ağır manada besin problemi yaşayacak.