İstanbul
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, tedbir zinciri ve istihsal kaynaklı nedenlerle fiyatı kalan mal kalemlerinin inşaat sektöründe maliyet artışına bozukluk bulunduğunu belirterek, "Konut fiyatlarındaki artış, alıntı gücünün azalmasına bozukluk olmaktadır. Dolayısıyla önümüzdeki çağda ev sahipliğinde azalma, kiracılıkta ise artma gözlemlenmesi beklenmektedir. Özellikle acemi torunlar düşüncesince ev satın kabul etmek hesabına isticar evleviyet kazanacaktır." dedi.
Makbule Yönel Maya, AA muhabirine, kabala inşaat ve yurt sektöründe acemi yüz koronavirüs (Kovid-19) salgını önceleri ve sonrası yaşanmış bulunan gelişmelere bağlı değerlendirmelerde bulundu.
Salgının yurt sektörüne bulunan etkilerinin beş altı başlıkta ele katılması icap ettiğini tamlayan Maya, bu başlıkların önceki esnasında kabala ölçekteki ceninisakıt getiri ortamı ve enflasyonist etkilerin toprak aldığını söyledi.
Maya, ceninisakıt getiri ortamı dolayısıyla krediye bedava ulaşım ve sunma kısıtının ev sektörüne eder ve icar artışı adına yansıdığını anlatım ederek, "Tedarik zinciri ve istihsal kaynaklı nedenlerle fiyatı kalan mal kalemleri eliyle inşaat sektöründe maliyet artışları yaşanırken, bu maliyet artışlarının ev fiyatlarındaki artıştan şimdi erdemli olması karlılıklarda düşüşe ve sunma kısıtına biçim açtı. Öte yandan, ev tercihlerindeki değiş de öne print ve site merkezlerinden şimdi ceninisakıt yoğunluktaki yerlere akıllıca muhaceret yaşandı. e-ticaretteki artışla baş başa debboy kalifiye taşınmazlara kalan arzu ile maşeri hareketliliğinin azalmasıyla gezim ve ticari gayeli gayrimenkullere bulunan talepte eksilme da bu zamanda gözlenen etkisinde bırakır oldu." niteleyerek konuştu.
Bu çağda ev tutarları ve kiralardaki artışların öne çıktığına ayraç fail Maya, şunları kaydetti:
"Konut satı değerlerindeki artma şimdi aşırı 2017-2019 zamanında yapılamayan artışların Haziran 2020'den itibaren hızlıca düzelti halinde yaşamımıza girmesiyle başladı. Bahsettiğim yıllar, 'Arz ilavesi mı var acaba?' dediğimiz yıllardı ve bu seneler ortada fiyatlardaki artış, umumi bakımından enflasyona aşınmış düşmüştü. Geçen senenin haziran ayından itibaren ev kredisi kampanyalarının etkisiyle rakamlarda ehemmiyetli oranda artma görmüştük. Genel ortalık beklentisi adına Ocak 2021 bakımından bu artışların zayıflayacağını düşünürken bu defa de enflasyon, maliyet sayılarındaki artışlar ve arzdaki bunama kûhi ev satı değerlerinin yeni baştan üst cepheli cereyan etmesine döşeme oluşturdu. Bu sene düşüncesince ev satı değerleri ve icar rakamlarında esasi adına belirleyici unsurun şişkinlik bulunduğunu bildirmek kusur olmaz. Konut kabul ika motivasyonunda bu defa şimdi aşırı enflasyona gönül rahatlığı dehalet düşüncesinin bilge bulunduğunu söyleyebiliriz."
"Kiralamalar düşüncesince alıntı enerjisini destekleyecek tensikat gerek"
Makbule Yönel Maya, Kovid-19 ile süregelen engellemeler ve karantina süreçlerinin, arza acemi katılımların önündeki en iri engellerden bir tanesi olsa da gerçekte Türkiye'de inşaat sektöründe durgunluğun müstevli önceleri çağda başladığını söyledi.
Salgın zamanına durgunlukla giren inşaat sektöründe, tedbir zincirindeki bozulmalar ve kalan maliyetlerin acemi üretimlerin kısıtlanmasına biçim açtığına ayraç fail Maya, Temmuz 2021 bakımından salname bazda inşaat maliyetlerinin yüzdelik 45, acemi ev fiyatlarının ise yüzdelik 35 arttığını bildirdi.
Maliyet artışının ev fiyatlarındaki yükselişin üstünde olmasının acemi istif üretimini aksi etkilediğini vurgulayan Maya, "Bu durum, indinde müddet şimdi acemi ev stoku oluşumunu engelleyecek kabilinden görünüyor. İnşaat alanının arza acemi katılımın sağlanmasına bağlı problemleri çözmesi gerek. Yüksek talebi arzla destekleyemeyen bu sektörün gelecekteki en iri problemi; ev satın alıntı gücündeki eksilme ve kabala ölçekte getiri oranlarındaki artma beklentisiyle maliyetlerdeki artışlar olacaktır." ifadelerini kullandı.
Konutta doğacak çağda öne çıkma başlıklara bağlı görüşlerini de aktaran Maya, şunları kaydetti:
"Salgının etkilerinin sona ermesiyle baştan site merkezindeki gayrimenkullere alakanın artma göstereceği düşünülmektedir. Konut fiyatlarındaki artış, alıntı gücünün azalmasına bozukluk olmaktadır. Dolayısıyla önümüzdeki çağda ev sahipliğinde azalma, kiracılıkta ise artma gözlemlenmesi beklenmektedir. Özellikle acemi torunlar düşüncesince ev satın kabul etmek hesabına isticar evleviyet kazanacaktır. Enflasyonist etkiler, erdemli mülk arzı ve hayat maliyetindeki artışı engellemek düşüncesince kabala ölçekte getiri oranlarında yaklaşan gelecekte artma beklenmektedir. Bu durumun ev fiyatlarındaki artışta belli indinde süreliğine sınırlayıcı etkiye erbap olabildiği düşünülmektedir. Talebin azalacağı bu zamanda inşaat alanının heveslendirme edilerek ve ya maşeri ev üretimi sağlanarak istif artırımına odaklanılması bu sektörün dengeye gelmesi düşüncesince muhik olacaktır. Azalan ev arzına tedbir adına bulunan stokun iklim vatandaşları kabilinden en dişi biçimde kullanılabilmesi düşüncesince vergisel tensikat yapılması ve yabancılara ev satışını sınırlayan önlemler getirmeyi öneren devletler bulunmaktadır. Konut satın alımına ulaşım sağlanamaması maşeri eşitsizliği artırmaktadır. Bu doğrultuda gerekseme mahsus yerlerde acemi ev üretiminin artırılması ve kiralamalar düşüncesince alıntı enerjisini destekleyecek tensikat gerekmektedir."
Yüksek ev fiyatlarına karşın bitmeme fail ev alımlarının, hanelerin şimdi indinde tomar borçlanmasına da bozukluk bulunduğunu vurgulayan Maya, "Enflasyonu baskılamak düşüncesince kabala ölçekte getiri oranlarında artma beklenmekte. Bunun kararında güven maliyetlerinde artma ve finansmana erişimin güçleşmesi, talebi azaltabilecek ve mümkün indinde erdemli avarelik senaryosunda levha şimdi aksi indinde bir duruma dönüşebilecektir." dedi.
"Kira sayılarındaki düzeltme, satı paylarını izleme etti"
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Maya, ev satın almaya ulaşım gücü mütenakıs insanların odaklarını kiralık ev aramalarına çevirdiğini, kısıtlanmış sunma düşüncesince mevrut bu erdemli isticar talebinin de icar rakamlarının üst cepheli cereyan etmesini sağladığını söyledi.
Konut satı değerlerinin indinde süredir yükseldiğini, şu anda artmakta bulunan icar değerleri ile amorti ika sürelerinin yakınsamaya başladığını anlatım fail Maya, "Aksi biçimde ev icar ve satı süresi arasındaki korelasyonda da ehemmiyetli indinde arıza bahis konusu olacaktır. Kira sayılarındaki bu düzeltmenin gerçekte satı paylarını izleme ettiğini söyleyebiliriz." dedi.
Maya, icar artışlarının arama dibine alınamaması muhik hemen belli indinde dünya malı düzeyine erbap insanların site merkezlerinde yaşayabileceğini, kirayı karşılayamayan kesimin yurt dışına göç mecburiyetinde kalacağını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Kira krizinin maşeri eşitsizlikte artışa biçim açması dolayısıyla maşeri tesirleri de bahis konusu olacaktır. Kiralardaki artışa bağlı kanuncu otoriteler kabilinden tahdidat getirilmesi masadaki önceki alternatif adına görülmektedir. Uzun vadeli ve sürdürülebilir indinde hal düşüncesince ise bayındırlık düzenlemelerinin baştan gözden geçirilmesi, ceninisakıt değerli çevre üretimi, büro fonksiyonlu yapıların konuta dönüştürülmesi kabilinden ürünler düşünülebilir. Diğer yandan, salgının başında ticari gayrimenkullerde tanıdık güzel kiracıyı elde terviç yaklaşımının ve sürdürülebilir kiranın önümüzdeki çağda ev endüstrisi düşüncesince de ehemmiyetli başlıklar olacağı öngörülmektedir. Hanehalkı gelirinin yüzdelik 30'u ve üstünde çıkma icar ödemeleri ödenebilirliği güçleştirecektir."