Mersin
Türkiye'nin ehemmiyetli muz istihsal merkezlerinden Mersin'de talih destekleriyle sonuç senelerde istihsal piyasası 56 bin dekarı aşan "tescilli ürün" Anamur muzu, 2 ilçenin çiftçilerinin en iri dirimlik kaynakları ortada arazi alıyor.
Coğrafi pozisyonu ve mikroklima durumuna ehil Anamur ve Bozyazı ilçelerinde üretimi meydana getirilen muz, limonluk süresince saf yollarla yetiştiriliyor. Kokusu, keyfi ve kabuğunun müeddep olmasıyla ithal muza oldukça hâlâ fazla yeğleme edilen Anamur muzunda hasat, senenin değme kocaoğlan yapılabiliyor.
Sübvansiyonlu ekincilik kredisi ve sarık altı ekincilik destekleriyle istihsal alanları genişlemeye bitmeme fail muz, bu sene branşında 6 liradan müşteri buluyor.
Geçen senenin ayrımsız zamanına mucibince branşındaki fiyatı sayı farkı 1,5 liralık gerileyici muzun üreticileri, market raflarında ürünün 12-15 liraya denli çıkmasından yakınma ediyor.
Anamur-Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş, AA muhabirine, muz istihsal alanlarının genişlemesinde devletin iri yardımı bulunduğunu söyledi.
Gümüş, muzda muteber siyasa yardımıyla bu seviyelere geldiklerini belirterek, şu biçimde konuştu:
"Geçmiş senelerde Türkiye tüketiminin yüzdelik 15'lerini karşılıyorduk. Tüketim o vakitler adam başı yılda 2 kilo civarındaydı. Şu anda 10 kilogramı aştı. Üretim artarken ayrımsız miktarda istihlak de artıyor. Eskiden muz müfrit istihlak meyvesiydi fakat bugün halis muhlis sofralara girmeye başladı. Üretimde rastgele müşterek dava yok. Üreticiler en birinci sınıf muzu, en dişi biçimde üretmeye bitmeme ediyor. Hemen elden yüzdelik 80'in üstünde limonluk imalatında devletin gerçekli yardımı var. Sübvansiyonlu ekincilik kredileriyle bu seralar yapılıyor."
"Tüketici muzu doğruluk etmiş olduğu fiyata tüketemiyor"
Üretimdeki artışla Anamur muzunun branşındaki fiyatının düşüşe geçtiğini özetleyen Gümüş, "Geçen sene muz bu mevsimlerde 7-7,5 liradan müşteri buluyordu. Geçtiğimiz günlerde 8 liraya denli baskı zorla müşterek hafta içinde 6 liraya düştü. Biz muzu branşında 6 liraya veriyoruz. Tüketici muzu 12-15 liraya tüketiyor. Arada hırslı derecede müşterek dirsek var. Bu ayırt bizi erinçsiz ediyor. Emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Tüketici de muzu doğruluk etmiş olduğu fiyata tüketemiyor. Burada hem üretici bununla beraber mahveden tedirgin. Bunun önüne geçilmesi gerekiyor." dedi.
Gümüş, hastalıkların çözülmemesi şeklinde bir takım sıkıntılarla üzerine karşıya kalabileceklerini dile getirerek, "2021 yılındaki toplam ürün gayemiz 900 bin tondu. Bunun aşılabileceğini de düşünüyorum. Belli tedbirler alınmaz ise gelecek senelerde hem üreticiyi bununla beraber tüketiciyi etkileyecek bir takım olumsuzluklarla karşılaşabiliriz. En endamsız müddette muz ithalatının durdurulmasını bekliyoruz. Ülkemizin tüketebileceği denli istihsal yapabiliyoruz." ifadelerini kullandı.
"Üretici tek devir tüketiciye baş döndürücü paha yansımasını istemez"
Üreticilerden Ali Solak da etraflıca senelerdir mesai verdikleri muzda fazla ehemmiyetli seviyelere geldiklerini kaydetti.
Anamur ve Bozyazı'da üretimin çabucak bitmeme ettiğini aktaran Solak, "Şu an ülkemizin tüketimini az hâlâ karşılar duruma geldik. Son biraz senedir Akdeniz periferi şeridindeki nice ilçede muz istihsal sahaları genişledi ve genişlemeye bitmeme ediyor." dedi.
Solak, muzun branşındaki fiyatının düşüşe geçtiğini belirterek, şu biçimde bitmeme etti:
"Bu sene beklemediğimiz ve üreticiyi şoka uğratan müşterek durumla üzerine karşıyayız. Geçen sene saat 7-7,5 liradan açıldı. Bu sene sezonun 8-8,5 liradan açılmasını bekliyorduk. Sezonun başındayken muzun 6 liralara denli düşmesi bizi fazla etkiledi. Bütün hesaplarımız ve beklentilerimiz boşa çıktı. Üreticiden 6 liraya tahsil edilen muz, şu an marketlerde 12-15 liradan satılıyor. Üretici tek devir tüketiciye baş döndürücü müşterek paha yansımasını istemez ve ikrar etmez. Üretici ve mahveden tutarları arasındaki bu farkı açıklama etmekte zorlanıyoruz."
Üreticilerden Hüseyin Kurt da art ve market tutarları arasındaki farktan sıkıntı duyduklarını, bu durumun üreticileri, tüketiciler karşısında çetince halde bıraktığını kaydetti.