Muğla
Tarımda, traktör ve öteki aletlerin kullanımının yaygınlaşmasıyla öküz, at, katır ve merkep kabil hayvanların kullanımının azalması, semercilik mesleğine merakı de azalttı.
Bir zamanların flaş zanaatlarından bulunan semercilik zaman rakamları bundan böyle bulunmayan denecek derece az bulunan ustaları çeşidinden sürdürülüyor.
Yatağan ilçesinde mesleğin son mümessili adına yayınlanan 50 salname semerci Enver Erkaleli dedesinden, babasından öğrendiği mesleğini neşelendirmek düşüncesince rastgele sabahleyin çuvaldızını eline alıyor.
İlerleyen yaşına karşın ekmeğini büyüklerinden öğrendiği zanaatıyla kazanmayı sürdüren Erkaleli yetiştirecek şakirt bulamasa da rustik mahallelerden getirilen işleri yetiştirmeye çalışıyor.
Sipariş maruz semerleri işleme delik nuruyla rengarenk desenlerle de bezeyen Erkaleli gayrisıhhi asırdır ayrımsız sevda ve heyecanla işini yapıyor.
"Bu mesleği yaşatmalıyız"
Mesleğine rağbetin azalmasından sızlanan Enver Erkaleli, AA muhabirine, semerciliğin son demini yaşadığını söyledi.
Semerciliğin ata mesleği bulunduğunu ve kesinlikle korunması icap ettiğini tamlayan Erkaleli, "Eskiden binek efsanevi aşırı olurdu. Şimdilerde ise binek hayvanı kalmadı. Arabaların çoğalmasıyla meyve gerekseme duyulmaz oldu. Benim dedem, babam, amcam, kardeşlerim, bütünü semerciydi. Ben mesleği onlardan öğrendim lakin bundan böyle dünkü soy sop bu mesleği öğrenmiyor. Biz 3 karındaş semerciydik. 2'si ölüm etti ve ortak ego kaldım." ifadesini kullandı.
Geçmişte alanda yayılmış adına duman çalı çiftçilerin binek hayvanı beslediğini özetleyen Erkaleli, "İlçemizde 20 zanaatkar semercilik yapıyordu. Tütüncülüğün de azalmasıyla binek hayvanları da azaldı. Semercilik değişik önemini kaybetti, ustalar da mesleği bıraktı." dedi.
Bir semerin 500-600 liraya dünyalık bulunduğunu aktaran Erkaleli tamirini ise kısaca 400 liraya yaptığını kaydetti.
"Yapımı üç çağ sürüyor"
"Zor ve zahmetli" ortak iş adına nitelediği semer yapımının üç çağ sürdüğünü tamlayan Erkaleli şöyleki konuştu:
"Semerin ağaçlarını kendimiz çaylardan kerki geliriz. Çınar ağacını biçtiririz. İçindeki keçeyi hususi ısmarlama veriyoruz. Sazlarını da Eber Gölü'nün sazlıklarından getirtiyoruz. Malzemeleri hatırlamak güçlü aşırı zahmetli. Eskiden aşırı geliyordu lakin deminden aşırı bulunmuyor. Bu sebeple dünkü semer yapmaktan aşırı onarım işleri yapıyoruz. Eskiden çarşıda dükkanım vardı lakin bundan böyle kapattım, evimin bahçesinde yapıyorum. Semer ve onarım geçişsiz bulunan gelip beni buluyor. Çünkü Muğla'da benden bambaşka semerci kalmadı. Artık şakirt yetiştiremiyoruz. Şimdiki çoluk çocuk bu işlere eğilim etmiyor. Benim şahıs oğlum güçlü öğrenmedi. Bu sebeple kılıç bundan böyle bu zanaatın son temsilcisiyiz ve sanırım bizlerden sonradan özne olmayacak."
Binek hayvanının sırtına mükemmel oturmayan semerlerin hayvanın sırtında yaralar açtığına dikkati çekici Erkaleli, "Semercilik çalışma ve terbiye talip ortak meslektir. O sebeple yapımına başlayacağınız semer düşüncesince hayvanların eğin ölçüsü katılması gerekir." sanarak konuştu.
"Muğla'nın son semercisi"
Enver Erkaleli'nin Muğla'nın son semercisi bulunduğunu aktaran Turgut Mahallesi Muhtarı Selim Bahçeli ise unutulmaya yüz tutmaya süregelen mesleğin mahallelerinde yaşatılmasından bahtiyar olduklarını dile getirdi.
Bahçeli, "Muğla'nın beraberinde benzeyen illerden ve ilçelerden aşırı sayıda ad buraya semer almaya yahut semeri onarım ettirmeye geliyor. Enver amcanın mesleğini sürdürmesi düşüncesince kılıç de dayanak vermeye çalışıyoruz." dedi.