Edirne
Kispet imalinde aksakal bulunan Bigalı İrfan Şahin'den 10 sene ilk "pehlivan pantolonu" da denilen kispet yapımını öğrenen Adem Kayın, Türkiye'de geleneksel kispet önleyen mahdut ustalar ortada gösteriliyor.
Devecihan Kültür Merkezindeki atölyesinde üretimine sene boyu bitmeme fail Adem ustanın Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin yaklaşmasıyla iş yoğunluğu elan da arttı.
Kispetin kasnak, antrepo ve paça bölümlerini Adem eli uz üretirken biçim ve kamet işlemlerinde de el sanatları öğretmeni benzeri Heves Kayın araştırma görevlisi oluyor.
Deri, eş kocanın elinde bıçkı ve muşta kabil aletler kullanılarak 3 günde kispet durumuna geliyor.
"Yağlı güreşin eğer olmazsa olmazı"
Adem Kayın, AA muhabirine, kispeti dünyada insana hususi imal edilmiş en katı elbise kendisine tanımladı.
Kispetin pehlivanın yegâne yoldaşı bulunduğunu anlatım fail Kayın, "Kispet yağlı güreşin eğer olmazsa olmazı, pehlivanın çayırda güvenilmiş bulunduğu yegâne nesne diyebiliriz." dedi.
- Kispete hem geleneksel bağlılaşım hem bilimsel nitelikli çalışma
Kendisinin İrfan Şahin kabil ortak ustadan terbiye de almasıyla bu ahacık dobra ortak pozisyona geldiğini eşinin de bu yolda başarıyla yürüdüğünü vurgulayan Kayın şunları kaydetti:
"Geçmiş kültürü bugüne taşımak, bugünü geleceğe giymek anne hedefimiz. Kaybolmaya beniz tutmuş ortak sanatı hem yaparak bununla beraber pınar peyda etmek düşüncesince efor sarfiyat ediyoruz. Eşim faziletkâr lisans tezini kispet hesabına yazdı. Şimdi im çalışmamız var. Kitabımız aşırı ayrıntılı olacak. Deri seçiminden pehlivanın ölçüsüne, biçim çıkarmadan dikimine derece rastgele şeyi içerecek. Kispetin ortak kitabı olmasını istiyoruz. Bir cilt ustası bu kitabı okuyup incelediğinde kispet yapabilsin istiyoruz."
"200 senedir bire ortak gelenekleri sürdürüyoruz"
Kayın, ustasından öğrendiği geleneksel şekilleri sürdürdüğünü dile getirdi.
Pehlivanın defa arkadaşı kispetin önemine yer veren Kayın şöyleki bitmeme etti:
"200 senedir bire ortak gelenekleri sürdürüyoruz. Türkiye Güreş Federasyonu filhakika buna ortak kaide getirmiştir ve kispetin ölçün olması icap ettiğini belirtti. Güreşçilerin kispetleri açısından denktaş olması gerekiyor. Herkese güçlü, dayanabilen ve mukavemeti faziletkâr kispetler yapıyoruz. Kispet dana derisinden yapılıyor. Kasnak bölümünü çelimli olması düşüncesince minimum üç kıvrım deriden yapıyoruz, arada sırada 7-8 kıvrım tercih ettiğimiz oluyor. Üzerine süslemeler yapıyoruz. Paça kısımlarının makas bölümüne derece tarafını rakibin havadan tutmaması düşüncesince sertleştiriyoruz. Hazne bölümünü de pehlivanın ferahlığı açısından okşayıcı halde yapıyoruz."
Birçok etapta eşine araştırma görevlisi oluyor
Heves Kayın da kispet ustası eşine araştırma görevlisi kendisine geleneksel yöntemi öğrendiğini söyledi.
Kispet yapımının terbiye istediğini tamlayan Kayın, "Kendi çalışmalarım el dikişi hesabına bulunduğu düşüncesince çelim dair ortak sıkıntım yok. Ancak kispet dikişi zor, noktayı ulaştığında 7 kıvrım terzilik dikiyorsunuz. Süsleme aşamasında, kamet evresinde ve tasarımlarda eşime iane ediyorum." diyerek konuştu.
Kayın, kispet hesabına faziletkâr lisans emek vermesi yaparak bilimsel nitelikli açıdan da çalıştığını anlatım etti.