Erzurum
Erzurum'da, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Atatürk Üniversitesinin desteği ile kurulan Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) düşüncesince Rusya'dan getirilen teleskobun kurulumu şişman miktarda tamamlandı.
Bilim dünyası açısından akıbet etap ehemmiyetli müşterek uygulayım bilimi yatırımı kendisine değerlendirilen, Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) bünyesindeki gözlemevi, Erzurum'daki 3 bin 170 rakımlı Konaklı Karakaya Tepeleri'ne kuruluyor.
Astronomi ve gök bilimine ehemmiyetli ulama sunacak, Türkiye'nin 2023 görünüş projeleri arasındaki gözlemevindeki çalışmalar, diyar şartları ve dünkü insan koronavirüs salgını hasebiyle önemsiz yetenekli aksaklıklara karşın sürüyor.
İlk ışığın 2022 yılı sonuna akıllıca katılması hedeflenen gözlemevine, Rusya'dan getirilen "Türkiye'nin en şişman yetenekli ve evvel al ötesi teleskobu"nun kurulması emek harcamaları bitmeme ediyor. Teleskobun gözlemevine kurulması çalışmalarının bugüne genişliğinde yüzdelik 85'i tamamlandı.
ATASAM Müdürü ve DAG Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Cahit Yeşilyaprak, AA muhabirine, observatuvar düşüncesince etraflıca müşterek müddet hem enfrastrüktür bununla ortak üstyapı kurmakla uğraştıklarını söyledi.
Teleskobun kurulumunu yüzdelik 85 oranında tamamladıklarını anlatım fail Yeşilyaprak, şu şekilde konuştu:
"Bina ve kubbede küçük rötuşlar kaldı. Kaplanmak az daha Rusya'ya gönderdiğimiz aynayı sabık ay Erzurum'a getirdik ve evvel fırsatta üst çıkardık. Bunun dışında şişman ve 2 parça önemsiz kazanmak az daha 3 parça aynamız var. Bunların teleskoba monte edilmesi kaldı. Yine gelişmemiş elektriksel linkler var. Bunları yaptıktan sonraları önümüzdeki yaz ve güz zamanında bunların testlerine başlayacağız. Teleskobun mekanik, optik, elektronik ve yazılım testleri olacak. Optik testler az buçuk hassas. Bu testleri gerçekleştirmek düşüncesince anlaşılan ortamlara ilkin de diyar sıcaklığına gerekseme var. Optikleri yerleştirirken mümkünse göz sıcaklığında konumlamak istiyoruz ki sonraları yaz ve kışın rastlayacağımız coşkunluk farklarının toleranslarını akıllıca yapabilelim."
"Ekim yada bitim teşrin denli evvel ışığı edinmeyi planlıyoruz"
Yeşilyaprak, yapı ve kubbenin bu kıştan artan kalık yada gelişmemiş problemlerini gidereceklerini belirterek, müstevli sürecinde yaşadıkları sıkıntıları anlattı.
Yurt dışından hem kurulum bununla ortak bazısı süreçlere iane geçirmek düşüncesince mevrut ecnebi ekiplerin müstevli hasebiyle 2,5 ay geciktiğini dile getiren Yeşilyaprak, "Önümüzdeki yaz pandemiden etkilenmezsek, bu sene o koşullar olmazsa, şimdi dobra müşterek proses geçirirsek ve rastgele müşterek nesne önünde giderse, 2022'nin teşrinievvel yada bitim teşrin kocaoğlan denli evvel ışığı edinmeyi planlıyoruz." sanarak konuştu.
Hata olmaması düşüncesince baş döndürücü kırılan çalıştıklarını kaydeden Yeşilyaprak, şu şekilde bitmeme etti:
"İnşaat zamanında teleskobun yada kubbenin oturacağı yerlerde milimetrik hatalara müsaade verildi ki mekanik aksamda kırılan bulunan mekaniklerin en azından montajında bu, mikrometre düzeyine düştü. Optiklerde de mikrometre ve mikrometre dibine kaymak zorundayız ki tığ gökyüzündeki etap köşe saniye cinsinden kırılan ölçümleri ferah ferah yapabilelim zira burada yapacağınız müşterek iki köşe saniyelik müşterek yazık evrende ve uzayda görüntüden çevre trilyonlarca kilometreye dünyalık olacak. Bunları engel kazanmak düşüncesince bu hassasiyetlere daima ehemmiyet veriyoruz zira müşterek kat kurulacak ve kurulduktan sonraları gözlemevinin rastgele müşterek şeyini sağlarsanız, güncellemelerini ve mukteza teknolojik yenilemeyi sağlarsanız, 50-70 sene ferah ferah ömrü var. "
"Ağustos denli aynalarla testlere başlayacağız"
Yeşilyaprak, bahsetmiş bulunduğu mevzularda katı emek vermek yaptıklarını aktararak, gözlemevinin Cumhuriyet tarihinin en şişman esas bilgi yatırımı bulunduğunu anlatım etti.
Hassasiyetlerin ve sürecin etraflıca sürmesinin sebebinin işleri yoğun düzen tutmaktan kaynaklandığını tamlayan Yeşilyaprak, şunları kaydetti:
"Şu anda yapacağınız bazısı şeylerin toleransları görmezden neşet geçirmek yada bunları kurtulmak şimdi sonraları şimdi şişman neticelere sebep olabileceği düşüncesince tığ yeniden aşağıya yoğun düzen tutmaya çalıştık. Güçlü müşterek enfrastrüktür kurduk. Sadece DAG 4 m. teleskobu düşüncesince değil, benzeşim çapta yada bunun şimdi madun çapındaki teleskoplara da görev verecek şişman müşterek altyapımız var. Aynayı yerleştirdikten sonraları açtık arama ettik ve rastgele müşterek dava yok. Şu anda aynamız yukarıda. Haziran bakımından dışarıda emek vermek ortamı bulunduğu düşüncesince yapı yeri şartları esasen başlayacak. Temmuz sonu ağustos denli de müşterek numara aynanın yerleştirilmesinin arkası sıra başka aynalarla baş başa testlere başlayacağız."