İstanbul
Rus gazına bağımlılığı kısıntı çabaları karşısında Avrupa Birliği (AB) için ehemmiyetli müşterek alternatif konumunda mevcut Cezayir'in AB'deki anne müşteriler konumunda İspanya ve İtalya bulunuyor.
Cezayir, enerjide İspanya'ya sırtını dönüp İtalya'yı mı yeğleme ediyor? Petrol ve gaz ticaretinin trafiği değişiyorİspanya'nın Fas'a gaz sevk projelerine karşı, Cezayir yönetimi öz gazını üçüncü devletlere baştan ihraç etmesi yerinde gaz akışını durduracağı anlamında Madrid'e uyarıda bulundu.
Cezayir Batı Sahra alanına bağlı Fas ile diplomatik ağız tatsızlığı yaşamasının arkası sıra Fas üstünden İspanya ve Avrupa'ya gaz hazırlık etmiş bulunduğu MAGREP-Avrupa Gaz Hattı'nı 31 Ekim 2021 bakımından devir dışı bırakmıştı.
Bu sebeple Cezayir'in diplomatik buhran yaşamış bulunduğu Fas'a İspanya'nın bahis konusu borazan hattıyla gaz sevkiyatına bağlı adımları, Cezayir ve İspanya'yı gaz tedariki dair erinç karşıya getirdi.
Cezayir'in İspanya'yı gaz akışını durdurmakla yıldırma etmesinin ardından, İspanya hükümeti Fas'a gönderilecek gazın Cezayir asıllı olmayacağı anlamında ülkeye güvence verdi.
İki ülkeyi aracısız Akdeniz üstünden birbirine bağlayan ve salname 8 bilyon metreküp kapasiteli MEDGAZ borazan hattıyla İspanya'ya gaz sağlayıcı Cezayir kaynakları, Madrid düşüncesince bulunduğu derece Avrupa düşüncesince de önemli.
İspanya, güzeşte sene gaz ihtiyacının kestirmece yüzdelik 40'ını Cezayir'den hazırlık ederken, AB'nin gaz ithalatının yüzdelik 8,2'si de Cezayir'den sağlandı. Böylece, Cezayir Rusya ve Norveç'ten sonradan AB'nin en müşterek tomar gaz ithalatı icra ettiği üçüncü dünya oldu.
Orta Doğu Enstitüsü (MEI) verilerine göre, Cezayir'in hep gaz ihracatında Avrupa'nın oranı ise yüzdelik 83 oldu. Bu oranın yüzdelik 65'i çabucak İspanya ve İtalya'ya gitti. Cezayir'in Avrupa'ya gaz tedariki 2021'de 55 bilyon metreküpü buldu. Bu hacim 2020'de 38 bilyon metreküp seviyesindeydi.
"LNG alternatifi, Cezayir'den borazan hattıyla tahsil edilen gazdan pahalı"
Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü (IEEFA) verilerine göre, Cezayir'in İspanya'ya ocaktaki gaz ihracatı 9,8 gigavatsaat, şubatta 9 gigavatsaat ve martta 9,5 gigavatsaat oldu.
Ülkenin Avrupa'ya hep ihracatı ise aylara layıkıyla sırası ile 30,2 gigavatsaat, 27,8 gigavatsaat ve 29,3 gigavatsaat oldu.
IEEFA Avrupa Analisti Ana Maria Jaller-Makarewicz, AA muhabirine, dü dünya arasındaki gerçek problemin İspanya'nın MAGREP borazan hattını kullanarak Fas'a gaz ihraç ika planı bulunduğunu söyledi.
Cezayir'in İspanya'ya bu hattan elverişsiz akın yöntemiyle Fas'a gaz hazırlık etmemesi anlamında bası yaptığını anımsatan Jaller-Makarewicz, şöyleki konuştu:
"Yani değme obje İspanya'nın ne hazırlamaya değişmeyen vereceğine bağlı. (Cezayir'in gaz akışını durdurması durumunda) İspanya'nın talebi LNG ithalatıyla karşılanabilir lakin bu da ülkedeki gaz fiyatlarını artırabilir zira LNG borazan hattıyla Cezayir'den tahsil edilen gazdan baş döndürücü hâlâ pahalı. Diğer yandan, Cezayir'in Trans-Med borazan hattı eliyle Tunus üstünden İtalya'ya gaz akışını durduracağını düşünmüyorum. Zaten Cezayir ve İtalya, akıbet çağda gaz tedarikini açık açık çoğaltma dair görüşmeler de yapıyor."
Cezayir, Trans-Med borazan hattıyla 2021'de İtalya'ya 23 bilyon metreküp gaz ihraç etmişti.