Ankara
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna-Rusya harbinde dü ülkenin de onama edeceği mütalaa edilmiş ortak barışa iktiran yapmak icap ettiğini belirterek, "Bir diyalog gerçekleşiyor ve tığ de elimizden geleni yapıyoruz." dedi.
Slovenya'da planlı 17. Bled Stratejik Forumu'na eklenmiş olan Çavuşoğlu, "Avrupa'da müteaddit Avrupa var?" başlıklı panele mihman oldu.
Paneli yönetmen moderatör Nik Gowing'in, oturumun başlangıcında konukları tanıtırken İngilizce namına "Turkey" ifadesini kullanımı üstünde Çavuşoğlu, Gowing'i dü kat "Türkiye" demesi anlamında uyardı.
Rusya-Ukrayna savaşının er veya geç ortak evrede sona ereceğini fakat ne derece süreceğinin bilinmediğini anlatım fail Çavuşoğlu, "Peki tığ bu savaştan dersler çıkaracak mıyız?" sorusunu sordu.
Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütünün teşekkül nedeninin kıtada veya dünyada apayrı ortak savaşın çıkmasına bariyer kazanmak olduğuna ayraç fail Çavuşoğlu, "Ama şu anda ortak harp var. Şu anda harp Avrupa'ya gelişememiş döndü maalesef." ifadesini kullandı.
"Çözüm esasen evvel haftalarda baş döndürücü elan hazırlop olabilirdi"
Rusya-Ukrayna arasındaki müzakerelerin durgunlaştığı ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Avrupa hükümetlerini zorlayacak birtakım adımlar atacağı haberlerine bağlı Çavuşoğlu, "Bu hal esasen evvel baştaki haftalarda baş döndürücü elan hazırlop olabilirdi. Şimdi esasen mütalaa edilmiş ortak çözüme erişebilmek o derece hazırlop değil. Maalesef birtakım şeyler değişti. Bizim hakkıyla gördüğümüz bu. Buça’dan mevrut tablolardan sonraları nice bilinçlilik değişti." dedi.
Bakan Çavuşoğlu, dü ülkenin de onama edeceği mütalaa edilmiş ortak barışa ulaşılması icap ettiğini belirterek, laflarını şu halde sürdürdü:
"Ama ayrımsız sürede Ukrayna düşüncesince adaletli ortak barışçıl hal olması gerekiyor. Neyi kastediyoruz? Ukrayna'nın yer bütünlüğünün güvence dibine katılması lazım. Peki deminden mütalaa masasına gelişememiş dönebilirler mi? Bu derece hazırlop mı? Ve bu toy gerçekler esasen banko müzakerelerin ilerleyici evrelerinde çarpıcı olacaklar. Kırım ve Donbas’ın statüsüyle ilgilendiren namına konumları güçlü değişti. Dolayısıyla o derece hazırlop değil. Evet ortak diyalog var. Bir diyalog gerçekleşiyor ve tığ de elimizden geleni yapıyoruz. Her dü tarafa muvasala sağlıyoruz."
"Ukrayna'ya ihtimal NATO müttefiklerinden elan ortak tomar dayanak veriyoruz"
Türkiye'nin değme dü tarafa da erişiminin ve prensipli ortak duruşunun bulunduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, "Ukrayna'nın yer bütünlüğünü destekliyoruz. Belki Ukrayna'ya buradaki nice NATO müttefikinden elan ortak tomar dayanak veriyoruz. Ama ayrımsız sürede Rusya'yla da ortak diyalog içindeyiz ve bu diyalog da meyvelerini veriyor. İşte bu sebepten dolayı elhak dü kez ortak araya gelmelerini sağladık ve bu hububat anlaşması işe yaradı." dedi.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin Ukrayna ve Rusya ile kurduğu diyalog yardımıyla Uluslararası Atom Enerjisi Başkanı'nı Rus tarafıyla İstanbul'da ortak araya getirdiğini kaydederek, "Uzmanlar gine alana gidiyorlar. Ve ayrımsız sürede burada güvenlikle ilgilendiren namına garantileri de sağlamaya çalışıyoruz." ifadeleri kullandı.
Türkiye'nin, savaşın başlangıcından bu yana inanma artırıcı önlemler çerçevesinde attığı adımlara yer veren Çavuşoğlu, dü memleket arasındaki müzakereler, hububat anlaşması, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ve Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu arasındaki görüşmelerin bunlardan birkaçı bulunduğunu söyledi.
İlgili önlemlere müteveccih Çavuşoğlu, "Ümit ediyorum ki bunlar, bizi ortak mütareke ve sürekli ortak barışa götürebilecek. Burada da inanma arttırıcı önlemler dediğimiz harp esirlerinin değişiminin yapılması gine bitmeme fail adımlar. Bu çerçevede de tığ arabuluculuğumuzu bitmeme ettiriyoruz." ifadelerini kullandı.
Bakan Çavuşoğlu, bu kapsamda Türkiye’nin Kiev ve Moskova yönetimleriyle gelişememiş planda türlü kanallarla diyaloğu bitmeme ettirdiğine ayraç ederek, yeniden buyana bu kanalların bulunduğunu ve devir hin da olacağını söyledi.
"Dün bakımından 56 sefine 1,3 milyon titrem hububat taşıdı"
Tahıl anlaşmasının işleyişine de yer veren Çavuşoğlu, "Şimdi hububat anlaşması hakkıyla dobra etkin ortak mekanizma. Ve geçmiş bakımından 56 sefine 1,3 milyon titrem hububat taşıdı. Bu meyanda elbette Rusya'nın birtakım endişeleri vardı. Biz bunu da yönetmeye bitmeme ediyoruz." sanarak konuştu.
Türkiye'nin bu çerçevede Amerika tarafı ve BM Genel Sekreteri ile görüştüğünü aktaran Çavuşoğlu, "Ümit ederiz ki bu rastgele ortak aksamaya biçim açmadan bitmeme edebilir. Bu başta hububat anlaşmasının veya bununla ilgilendiren namına anlaşmanın rastgele ortak bariyer yapılmaksızın uygulanması gerekiyor. Rusya kısmına rastgele ortak halde bunu kapatmak düşüncesince ortak fazlalık sağlamamalıyız." halinde konuştu.
"Rusya'nın yaptırımları köprüleme etmesine müsaade vermiyoruz"
"Türkiye’nin Rusya ile ticareti artırarak savaşın sürmesini desteklediği" iddialarına da yer veren Bakan Çavuşoğlu, bu kapsamda Türkiye’nin Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ni ağız ağıza uyguladığını, Türkiye’nin diyar bölgesini Rus askeri uçaklarına kapattığını hatırlattı.
Çavuşoğlu, Türkiye’nin umde namına ortak tane yönlü yaptırımlara katılmadığına dikkati çekerek, "Bu sebepten dolayı Rusya ile ticaretimiz bitmeme ediyor. Ancak Rusya'nın katiyen yaptırımları köprüleme etmesine müsaade vermiyoruz. Bu baş döndürücü açıkça ve baş döndürücü şeffaf." dedi.
Rusya ile ticaretin artım gösterdiği iddialarına ise Çavuşoğlu, "Neden? Çünkü tığ katıksız gazımızın yüzdelik 45’ini Rusya’dan ithal ediyoruz. Ve safi kavara tutarları üçe katladı. Bu sebepten dolayı anne illet erke fiyatlarının artması." ifadelerini kullandı.
Öte taraftan diyar krizinin karşılaşılan en şişman sınamalardan birisi bulunduğunu ve Türkiye’nin sonuç zamanlarda baş döndürücü sayıda orman yangını ve yığın yaşadığını tamlayan Çavuşoğlu, "Bu sebepten dolayı o esas ve daim baş başa cenk etmeliyiz. İklim krizi ehil olduğumuz en çabuk kriz." sanarak konuştu.