İstanbul/Brüksel
Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) "AB 2023'te Doğal Gaz Kısıtını Nasıl Önleyebilir" başlıklı raporu, AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen ve IEA Başkanı Fatih Birol'un Brüksel'de düzenlemiş olduğu matbuat toplantısında açıklandı.
Rusya'nın Avrupa'ya borazan hattıyla gaz tedarikini yüzdelik 80 azalttığını anımsatan von der Leyen, "Bu kesintiler, Avrupa'nın enerji sistemi üstünde ağırbaşlı müteselsil etkilerle beraberce global enerji piyasaları üstünde benzer yepyeni müşterek bası oluşturdu." dedi.
Büyük gaz kesilmelerine karşın "Rusya'nın şantajlarına erinç koymayı başardıklarını" tamlayan von der Leyen, AB'nin Rus gazına talebini 3'te 2 azaltmaya müteveccih 300 bilyon avroluk envestisman içeren müşterek tasar hazırladığını anımsattı.
Von der Leyen, tedarikçileri çeşitlendirme, gaz talebini yüzdelik 15 düşürme ve enerji altyapısını ihya ilkin iktisap etmek az daha enerji sunma güvenliği düşüncesince akıbet 10 ayda enerji dalında 10 ehemmiyetli etap attıklarını dile getirdi.
Alınan tedbirler yardımıyla bu şita güvende olduklarına ayraç fail Von der Leyen, "Rusya şantajı"nın değimsiz bulunduğunu tabir etti.
AB üyesi ülkelerin, birtakım tekliflerini halen araştırma ettiğini hatırlatan von der Leyen, "Konseyi bu teklifleri aceleci müşterek halde onaylamaya çağırma ediyorum. Önümüzdeki 2023-2024 kışı düşüncesince tedbir deminden başlıyor. Şimdi doğacak şita zamanına odaklanıyoruz." niteleyerek konuştu.
Von der Leyen, Rusya'nın geriye küsurat gaz sevkiyatını da kesmesi, Çin'in Kovid-19 kısıtlamalarını kaldırarak global piyasalardan hâlâ müşterek tomar enerji arzu etmesi ve bu sene Avrupa'da yaşanmış olan yılgı yunak şita sürecinin doğacak sene yaşanmaması riskleri olduğuna dikkati çekerek, "Aldığımız önlemlere karşın doğacak sene 30 bilyon metreküp gaz açığıyla erinç karşıya kalabiliriz." dedi.
Gelecek sene bu yıla yaklaşan oranda LNG sakınım edeceklerini bildiren von der Leyen, bunun düşüncesince arsıulusal ortaklarla yaklaşan değini biçiminde olacaklarını söyledi.
Ortak gaz alımı
"Ortak gaz satın edinmeyi temin tarihi geldi." ifadesini kullanan von der Leyen, en ehemmiyetli adımın ise yenilenebilir enerji yatırımlarını tasarruf etmek ve süratlendirmek bulunduğunu vurguladı.
Von der leyen, enerji dönüşümünde amme yatırımlarının artırılmasının önemine dikkati çekti.
"Gelecek sene hâlâ kavi olacak"
IEA Başkanı Fatih Birol, matbuat toplantısında, enerji krizinin doğacak sene aşırı hâlâ kavi müşterek çözüm alabileceği uyarısında bulundu.
Bunun 3 nedeni bulunduğunu özetleyen Birol, bu nedenleri şu halde açıkladı:
"Rusya'nın Avrupa'ya gaz ithalatı 2021'de 140 bilyon metreküptü, bu sene 60 bilyon metreküpe düştü. Gelecek sene bu rakamın sıfıra selamünkavlen ihtimali bu üç sebebin ilki. İkinci faktör ise doğacak senenin LNG piyasaları açısından da kavi geçebilecek olması. Çünkü şu anda devreye giren dünkü LNG kapasitesi 20 bilyon metreküp ve bu üstün dereceli ölçüde az müşterek miktar. Daha önceki bu denli az müşterek yetenek artışı görmedik. Çin, dünyanın en şişman LNG ithalatçısı adına global LNG kapasitesinin şişman müşterek tarafını kullanabilir. Üçüncü faktör ise bu sene şu anda kadarki mutedil iklim koşullarının doğacak sene ayrımsız halde bitmeme edeceğinin müşterek garantisi olmaması."
Birol, Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığı indirmek düşüncesince attığı adımların meyvelerini verdiğini belirterek, "Eğer bu aksiyon olmasaydı, gizil gaz kısıtı 60 bilyon metreküpü bulabilirdi." dedi.
Avrupa'nın 2023 düşüncesince öngörülen gizil 30 bilyon metreküp gaz açığını durdurmak düşüncesince enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kapasitesinin hızlandırılması, binaların ısıtılmasında sistemlerin iyileştirilmesine bağlı önlemlerin 100 bilyon avroya para olacağını açıklanan Birol, "Fakat bu hacim gaz faturalarında sağlanacak tasarrufla dü sene süresince kendini arka ödeyebilir." bilgisini paylaştı.
Rapor, arz-talep boşluğunun kesinlikle kapatabileceğine bağlı adımları içeriyor
13 Aralık'taki AB Enerji Bakanları Olağanüstü Toplantısı ve 15 Aralık'taki AB Liderler Zirvesi önceleri açıklanan rapor, Rusya'nın AB'ye borazan hattıyla gaz akışının sıfıra düşmesi yerinde arz-talep boşluğunun kesinlikle kapatabileceğine bağlı adımları içeriyor.
Rapora göre, AB, bu şita periyodunu şişman müşterek sunma kısıtı yaşamadan geçirebilecek halde aksiyon sağlamış oldu ve gaz depolarını doldurdu.
Buna karşın Rusya'dan gaz akışının tedricen azalması ve global sıvılaştırılmış gaz (LNG) tedarikinde de sıkışıklık yaşanması halinde, doğacak sene Avrupa'yı hâlâ kavi müşterek fasıl bekliyor.
Bu kapsamda, Rusya'nın AB'ye gaz akışının sıfıra düşmesi ve Çin'in LNG ithalatının sabık yılki kabilinden efdal seviyeye kavuşması durumunda, AB'nin 2023'te gizil 30 bilyon metreküp gaz sunma kısıtıyla maç riski bulunuyor.
AB'nin bahis konusu sunma boşluğunu doldurabilmesi düşüncesince enerji verimliliği adımlarını artırması, yenilenebilir enerji kapasitesini çabucak büyütmesi ve ısı pompalarının kullanımını yaygınlaştırmasına gerekseme duyuluyor.
Ayrıca, akıbet 10 senenin en az seviyesinde mevcut çekirdeksel ve hidroelektrik santrallerinden çarpıcılık üretiminin toparlanmasının da sunma kısıtının kapanmasına katkıda bulunacağı öngörülüyor.
IEA, enerji verimliliği alanındaki adımları ıslah etmek düşüncesince motivasyon programlarının genişletilmesini, yenilenebilir enerji kaynaklarının hâlâ aceleci devreye girebilmesi düşüncesince bürokratik prosedürlerin sadeleştirilmesi gerektiğine dikkati çekiyor.