Dünya

Dünyada 2022 hakeza geçti

24 Şubat'ta Rusya-Ukrayna savaşının başlaması, ​​​​​​​İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, 96 yaşlarında ölüm etmesi, Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM ortada meydana getirilen hububat sevkiyatı anlaşması, 2022 yılına kaşe vuran vakalardan oldu.

Dünyada 2022 hakeza geçti
20-12-2022 13:11
Ankara

Kazakistan'ın batısında 2 Ocak'ta sıvılaştırılmış yer yağı gazına (LPG) meydana getirilen zamlar ve ülkedeki sosyoekonomik boyut kötüleştiği nedeni öne sürülerek başlatılan gösteriler, ülkenin gayrı kesimlerine yayıldı. Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, protestolardan mesul tuttuğu hükümetin istifasını onama etti. Protestoların yayılması neticesinde memleket genelinde 5-19 Ocak’ta dehşet çözüm anons edildi.

Kazakistan, aut irtibatlı yıldırı gruplarının saldırısıyla erinç karşıya kaldığını belirterek üyesi oldukları Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nden (KGAÖ) 1992 ve 2007 yıllarında imzalanan anlaşmaların 3. ve 4. maddeleri gereği dayanak noktası istedi. Olaylarda 10 günde 225 ad yaşamını kaybetti. Protestoların memleket genelinde çatışmalara dönüştüğü vakalarda yaşamını kaybedenler dolayısıyla 10 Ocak'ta millî matem anons edildi. Göstericilerin amme binalarını karışma etmesi ve tabanca kullanımı neticesinde Astana yönetimi, asayiş güçlerine ameliyat buyruğu verdi. Olaylar dolayısıyla 10 bin yöresinde ad gözaltına alındı.

Pasifik Okyanusu'nda kestirmece 170 adadan oluşan Tonga'nın başkenti Nuku'alofa'nın kuzeyindeki Hunga Ha'apai Adası'nda mevcut yanardağ, 15 Ocak'ta enerjik duruma gelmiş şekilde kül, buğu ve doğal taş yağı lambası lambası püskürtmeye başladı. Patlamanın peşi sıra Tonga, Yeni Zelanda, ABD, Kanada, Şili ve Japonya düşüncesince "tsunami" uyarısı verildi, tsunami Tonga'daki elden hoppadak hepsi adaları vurdu. Yanardağdaki patlamaların 2021'deki çalışmalarından 7 büküm hâlâ alevli bulunduğu belirtildi.

Hindistan'ın Karnataka eyaletinde derinliğine süredir meri başörtüsü yasağı 1 Ocak'ta devlete ilgili Udupi Kadın Yüksekokulu'ndaki Müslüman öğrencilerin derslere başörtüsüyle girmesiyle kritik edilmeye başlandı. Karnataka'da gayrı okullarda da Müslüman kız öğrencilerin başörtülü derslere girmesi hesabına Hindu öğrenciler aksülamel göstererek derslere zafran rengi şalla girmeye başladı. Udupi'deki meslek yöneticileri, hükümet yetkilileri ile mektepli ve aileleri ortada 19 Ocak'ta meydana getirilen görüşmede birlikte çözüme varılamadı, 5 kız mektepli meslek haricinde protestolara başladı.

Eyalet hükümeti, 26 Ocak'ta bilirkişi paneli kurdu. Panel görüşünü bildirene genişliğinde başörtülü öğrencilerin resmî giysi kurallarına uyması ve okula başörtüsüz girmesi istendi. Öğrenciler, 31 Ocak'ta Karnataka Yüksek Mahkemesine başvurarak başörtüsünün Hindistan anayasasının sağlamış bulunduğu asliye birlikte doğruluk bulunduğunu savundu. Mahkeme, değişmeyen açıklanıncaya genişliğinde başörtüsüyle okullara giremeyeceğini bildirdi. Mahkeme başkanı, başkaca yetkililere eyalette başörtüsü yasağı gerginliği dolayısıyla aralık maruz eğitimlere bitmeme edilmesi direktifini verdi. Yüksek mahkeme, okullarda başörtüsü yasağı dair dü yargıcın değişik düşünüm bildirmesi dolayısıyla anlaşmazlığa düştü.

İsrailli siber asayiş firması NSO Group kabilinden geliştirilen Pegasus temsilci yazılımının, kullananların haberi yapılmaksızın telefon konuşmalarının dinlenmesi, ahenk kaydı alınması, e-postaların strateji edilmesi ve telefonlardan foto çekilmesi kabilinden casusluk faaliyetleri düşüncesince dünyanın ciharıyek birlikte kullanıldığı ortaya çıktı. Azerbaycan, El Salvador, Fransa, İngiltere, Polonya, Macaristan, Hindistan, Kazakistan, Ruanda, Fas, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Filistin ve Ürdün'de aşkın sayıda bireyin Pegasus temsilci yazılımıyla izlendiği anlatım edildi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 24 Şubat'ta "Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'a hususi askeri operasyon" başlattıklarını duyurdu. Böylece Rusya-Ukrayna mücadelesi başladı. Ukrayna'da örfi idare ve umumi seferberlik anons edildi.

Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesine aksülamel yayınlayan aşkın sayıda ülke, Rusya'ya müeyyide kararlarını sıraladı, şahıs vatandaşlarını ülkeden boşaltma etti ve Rus diplomatları topraklarından münteha dışı etti. Başta Putin peyda etmek neredeyse Rus siyasetçiler ve iş insanları, AB ile birtakımı devletlerin yaptırımlarının maksadı oldu. Moskova yönetimi de mütekabiliyet gereği, bu devletlere müeyyide neticesinde aldı yahut diplomatlarını ülkeden münteha dışı etti. Olağanüstü zirvede birlikte araya mevrut NATO liderleri, Rusya'nın Ukrayna'ya müteveccih "tam teşekküllü işgalini" kınadı. Rusya Federasyonu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK) 26 Şubat'ta meydana getirilen oylamada, Ukrayna'daki saldırılarını kınayan değişmeyen tasarısını veto etti.

Fransa'da planlı cumhurbaşkanlığı seçiminde 12 adaydan hiçbiri evvel turda mukteza yüzdelik 50 bağımsız çoğunluğu elde edemezken, evvel turdan birlikte numara çıkan Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve ikinci bulunan aşkın sağcı Marine Le Pen 24 Nisan’da planlı ikinci turda yarıştı. Macron oyların yüzdelik 58,54'ünü alarak baştan cumhur reisi oldu.

Dünya genelinde Kovid-19 vakalarının sayısı bu zamanda 500 milyonu aşarken, İslam dünyası ramazan ayına coşkuyla girdi. Kovid-19 salgınına erinç tahsil edilen önlemler dolayısıyla cemaatle salat kılamayan Müslümanlar, dü sene aradan sonradan camilerde evvel teravihi kıldı.

Filistinlilere erinç baskıyı artı İsrail polisinin karışma altındaki Doğu Kudüs'te mevcut Mescid-i Aksa'ya düzenlemiş bulunduğu baskında 180’den birlikte tomar ad yaralandı. Filistin, Ürdün, Mısır ve Cezayir'in de aralarında bulunduğu devletlerin kınadığı baskın, nice ülkede Müslümanlar kabilinden gıcırtı edildi. BM’den meydana getirilen açıklamada İsrail ordusunun, Batı Şeria'da nisanda 19 Filistinli sivili öldürmüş bulunduğu anlatım edildi.

Tarihinin en ağırbaşlı iktisadi kriziyle cenk fail Sri Lanka, evvel defa vadesi mevrut borcunu ödeyemeyerek temerrüde düştü. Ülkede hükümet karşıtı protestolar bu zamanda sertliğini artırırken Savunma Bakanlığı, orduya, gösteriler esnasında amme malına yahut başkalarına dokunca sağlayan her insana acı açım buyruğu verdi.

Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında, İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyelik süreçleri erinç üç ülkenin liderlerinin nezdinde müselles muhtıra imzalandı.

Afganistan'ın doğusundaki Paktika vilayetinde meydana mevrut depremde 1150 ad yaşamını kaybetti, minimum 1600 bireyin yaralandı. Depremde 3 bine DOĞRU lüp yıkıldığı yahut ağırbaşlı hasar görmüş bulunduğu belirtildi.

​​​​​​​İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth, İskoçya'daki Balmoral Kalesi'nde 96 yaşlarında ölüm etti. Kraliçe'nin ölümü dolayısıyla sevenleri kanun boğulurken, birtakımı devletlerde de matem anons edildi. Kraliçe Elizabeth'in tabutunu, cenaze merasimine genişliğinde tutulduğu Westminster Hall'de kestirmece 250 bin ad görüşme etti.

2. Elizabeth'in resmi cenaze töreni, 19 Eylül'de dünyadan aşkın sayıda fevk dozaj mutluluk yetkilisinin katılımıyla zamanı Westminster Abbey Kilisesi'nde yapıldı. "Yaşlılık nedeniyle" öldüğü tamlanan Kraliçe'nin naaşı, Windsor Kalesi'ndeki St. George Şapeli'ne nakledilip eş üyelerinin katılmış bulunduğu hususi birlikte törenle defnedildi. Kraliçe'nin ölümünün peşi sıra 73 yaşındaki oğlu Charles yazboz tahtası geçerek İngiltere Kralı oldu.

Japonya'da Üst Meclis düşüncesince seçme rüzgarları eserken, ülkede en derinliğine müddet başvekillik karşılayıcı Şinzo Abe, 8 Temmuz'da Nara kentinde Liberal Demokrat Parti adayının seçme kampanyasına dayanak noktası düşüncesince açıkça diyar etkinliğinde icra ettiği mülakat esnasında uğramış bulunduğu suikastta göğsünden vuruldu. Ağır dertli adına kaldırıldığı hastanede yaşamını kaybeden Abe düşüncesince 27 Eylül'de aralarında Mevlüt Çavuşoğlu'nun da bulunduğu kestirmece 700 ecnebi delegasyonunun katılımıyla resmi cenaze merasimi düzenlendi.

İran'ın başkenti Tahran'da "ahlak polisi" adına tanıdık İrşad devriyeleri kabilinden "başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle" gözaltına alındıktan sonradan fenalaşarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Emini'nin 16 Eylül'de yaşamını yitirmesi, sadece ülkede değil dünyanın nice kentinde de protestolara minval açtı. İran'da ateşi dinmeyen ve aylarca devam eden gösterilerde, yüzlerce ad yaşamını kaybetti, yaralandı yahut gözaltına alındı.

Dünyanın evvel evcilleştirilen tahıllarından bulunan buğdayın istihsal ve arzında özellikle diyar değişikliğinden kaynaklı mesail yaşanırken, bunlara Avrupa'nın "ekmek sepeti" adına isimlendirilen Ukrayna'da çıkan harp da eklendi. Savaşın buğday krizini derinleştirdiği devirde Türkiye, Ukrayna, Rusya ve Birleşmiş Milletler (BM) ortada 22 Temmuz'da meydana getirilen hububat sevkiyatı anlaşması yardımıyla evvel geminin 1 Ağustos'ta Odessa Limanı'ndan ayrılması nice memleket ve arsıulusal teşekkül kabilinden kıvançla karşılandı.

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve beraberindeki Kongre heyetinin Tayvan ziyareti, Çin'in tepkisini çekti. Tayvan'ı topraklarının parçası adına gören Çin, "(Pelosi'nin Tayvan ziyareti) Bu davranış, ateşle dingildemek kabilinden sonuç aşama tehlikeli. Ateşle oynayan kendini yakar." açıklaması yaptı. Çin, ziyaretin peşi sıra Ada etrafında esas tabanca ve mühimmatın kullanıldığı askeri tatbikatlar düzenledi.

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), Ebu İbrahim El-Haşimi El-Kureyşi'nin ölümünden sonradan DEAŞ'ın başına güzeşte Ebu el-Hassan el-Haşimi el-Kureyşi'nin de öldürüldüğünü açıkladı.

Güney Kore'nin başkenti Seul'de planlı Cadılar Bayramı etkinliklerinde meydana mevrut izdihamda 156 ad öldü. İzdiham, Seul'ün cümbüş merkezlerinden Itaewon sahasında yaşandı. Dar birlikte sokakta fevk caba yığılan ve minval kenarında esenlik görevlileri kabilinden önsezi masajı yapılarak yaşama döndürülmeye çalışılmış bulunan kişilerin görüntüleri, evren gündemine oturdu. Hayatını kaybedenlerin birlikte bölümüne aniden önsezi durması tanısı konuldu.

Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA), evren nüfusunun 15 Kasım bakımından 8 bilyon insana ulaştığını bildirdi. UNFPA'nın yayımladığı tutanağa göre, dünyanın 2030'da 8,5 milyar, 2050'de 9,7 milyar, 2100'de 10,4 bilyon nüfusa ulaşacağı kestirim ediliyor.

İngiltere'nin Bristol, Cambridge ve Londra şehirlerinden bilgelik insanlarının laboratuvar içinde ürettiği kan, klinik emek vermek kapsamında evvel defa birlikte insana nakledildi. Nakil, ciğerlerden vücuda müvellidülhumuza haiz al içki hücreleri üstünde meydana getirilen emek vermek yardımıyla gerçekleşti.

SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?