İstanbul
Temmuz ayında meydana gelen "Türkiye'nin 5G Yolculuğu" başlıklı etkinlikte Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu çeşidinden 5G ihalesinin 2023'te yapılacağının açıklanmasının arkası sıra mevzuya dair icraat hızlandı.
Bu çerçevede Türk Telekom CEO'su Ümit Önal, Türkiye'nin 5G hazırlıkları, eksiltme süreci, yerlilik ve milliliğin 5G'deki önemine dair değerlendirmelerde bulundu.
Türk Telekom'un senelerdir Türkiye'nin sayısal dönüşümü düşüncesince envestisman yaptığını anımsatan Önal, evcil ve ulusal teknolojilerin toplumlar düşüncesince öneminin altını çizdi.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Karaismailoğlu'nun 5G ihalesiyle ilişik kesme müşterek gün vermemekle birlikte, 2023 yılını ayraç ettiğini hatırlatan Önal, şunları söyledi:
"5G'ye evcil unsurlarla intikal düşüncesince şartların aldığı kadar mütekâmil olması gerekiyor. Önümüzdeki müşterek iki sene zarfında yerlilik yönünde maksut noktaya gelebilecek seviyede olduğumuzu düşünüyorum lakin konuşmamız müstelzim şey, evcil ekosistemin büyütülmesi ve eksiltme ile kullanma arasındaki süre. İhaleyi öne alarak 5G'yi olması müstelzim vakitten evvel er veladet biçimine getirmemeliyiz.
İhale ile evcil 5G ekosisteminin üretimi ve nihayete evliya olması birbirine yakınlaşmalı, nedeniyle ihaleyi az buçuk hâlâ geciktirerek yapmanın hâlâ akıllıca olabileceğini düşüyoruz. Elektronik enformasyon şebekelerimizde evcil ve ulusal tesisat ve yazılımların kullanılması, hem akan açığın azaltılması bununla birlikte ülkemizin ulusal defans ve düzenlilik aut politikaları açısından iri ehemmiyet bildirme ediyor.
Teknolojide dışa bağımlılığı azaltacak herhangi müşterek çeşit emek harcamayı ulusal fariza yerine görüyoruz ve görmemiz gerekiyor. Bu ülkenin çocukları olarak, evcil 5G teknolojisini Türkiye'nin ve dünyanın hizmetine sunabilecek güçte olduğumuza inanıyoruz. Tüm bu ekosistemi ihdas ve ihya noktasında Türk mühendislerinin ve evcil uygulayım bilimi girişimlerinin ağır emek harcamaları var. Biz de ekip şirketlerimizle bu arada bu çalışmaların merkezinde toprak alıyoruz. Yani bu mevzuda elhak anlaşılan müşterek sefer kırgın durumda."
"Birkaç yılı aşmayacak müşterek sürede, iri seviyede yerlileşmiş müşterek 5G gerçekleşebilir"
Yerli 5G temel istasyonunun da üretilmesiyle birlikte, 5G'ye intikal düşüncesince kifayetli olgunluğa erişileceğini dile getiren Önal, müşterek iki yılı aşmayacak müşterek devir diliminde iri seviyede yerlileşmiş müşterek 5G'nin gerçekleştirilebileceğini söyledi.
Önal, "İhalenin mamul olması ile kullanımını birbirinden açmak gerek. 5G'ye amade olmakla 5'in kullanımına devredilmek ortada da müşterek ayırt var. Operatörlerin bu mevzuda öz zarfında müşterek düşün donanması yok." dedi.
İhale süreci üzerine bilgelik sağlayan Ümit Önal, eksiltme geçmişine müteveccih operatörler arasındaki değişik yorumların nedenine dair suali ise şu biçimde yanıtladı:
"Biz öz adımıza, ülkemizin 5G'ye, olabilir bulunan en çabuk sürede, olabilir oldukça evcil unsurlar ve evcil uygulayım bilimi ile geçmesi düşüncesince hazırlıklarımızı yapıyoruz. Ayrıca bakanlığımıza 5G'ye evcil unsurlarla intikal dair da dört dörtlük dayanaklık buyurmak veriyoruz. Farklı görüşleri şu biçimde açıklama etmeye çalışayım; kılıç vaktinde 4.5G ihalesinde abonelerimizin doğacak fasıl gereksinimlerini da öngörerek sürdürümcü başına en faziletli spektrumu meydan işletmeci olduk. Geniş çeşitlilik sahipliğimizin yanı sıra, müşterek taraftan da fiber yatırımlarımızı hızlandırarak Türkiye'nin altyapıdaki fiberleşme oranını yüzdelik 93'ler seviyesine çıkardık. Mobil altyapımızı fiber ile destekledik.
Bugün LTE temel istasyonlarımızın az hâlâ yarısı, yüzdelik 43'ü fiber ile dair durumda. Bunun kararında bugün ayrıksı devletlerde 5G ismi altında maruz hizmetin de ötesinde müşterek himmet sunuyoruz. Dün 4.5G ihalesinde kifayetli genişlikte çeşitlilik almayanlar, bugünün şartlarında hız-kalite sorunları yaşıyorsa, müşterek an evvel 5G ihalesi yapılmasını, spektrumlarının genişlemesini, böylelikle bulunan trafiklerini çekmek istiyor olabilirler. Aslında gestalt bundan ibaret."
"5G ile ilişik banko gecikildiğini düşünmüyorum, tekemmül süresi kaybolma veya rötar değil"
Önal, 5G'nin eğer olmazsa olmazı yerlilik ve millilik düşüncesince Ulaştırma Bakanlığı'nın ehemmiyetli müşterek dilek ortaya koyduğunu, bu açıdan çalışmaların bu boşluk açısıyla yürüdüğünü aktardı.
Bu iradeden sonraları akla yatkın modelin "Babayiğitleri müşterek araya toplamak" bulunduğunu dile getiren Önal, şu değerlendirmelerde bulundu:
"5G'nin evcil ve ulusal unsurlarla yaşama geçirilmesi hem memleketimiz bununla birlikte sektörümüz düşüncesince baş döndürücü hâlâ güzel olacak. Bunun düşüncesince de yerlilik oranının, şartların ve ekosistemin az buçuk hâlâ olgunlaşması gerek. Diğer taraftan mevzuyu akıbet kullanıcı açısından da eyitmek gerek. Mesela, bugün 5G'ye geçsek ferdî yerine kaçımızın elinde 5G destekli taşınabilir aygıt var, kaçımız bu teknolojiyi doğrudan kullanabilecek durumdayız? Bunları güzel çözümleme buyurmak de önemli. Endüstrileri de 5G'ye hazırlamamız gerek. 'Gecikmiş olma' terimi üstünde durulması müstelzim müşterek deyim lakin gecikmiş üzere maruz şeyin hâlâ gömgök müşterek teknolojiye envestisman yapmanın indinde getireceği bazısı avantajlar da olabilir.
5G ile ilişik banko gecikildiğini düşünmüyorum. Yatırımlar ve bu yatırımların art dönüşleri ile ilişik baktığımızda, bu geziye er çıkanların hikayelerinde, tekemmül yolculuğunun, az buçuk hâlâ beklemenin, kaybolma veya rötar olmadığını kupkuru biçimde görüyoruz lakin bundan sonraları yerlilik boşluk açısıyla gaza kemre zamanı. Buradaki en ehemmiyetli sac ayağı yerlilik. 5G mimarisi bakımından yazılım tabanlı müşterek ağ bulunduğu düşüncesince burada fırsatlar var, bunu kaçırmamamız lazım."
Bu çerçevede Türk Telekom'un meydana getirdiği icraat üzerine bilgelik sağlayan Önal, en herşeyden ilk olarak evcil firmalarla, Türkiye'nin gelişimine dayanaklık buyurmak olunabileceğini, bunun düşüncesince de gece gündüz çalıştıklarını dile getirdi.
"Sistemlerin evcil ve ulusal olması, millî güvenliğimiz açısından da akıbet aşama önemli"
Önal, 5G teknolojisinin akla yatkın zamanlama ve şerait ile uygulamaya alınmasının tüketiciler, kol ve 5G’den muhtemel mecmu faydanın sağlanabilmesi açısından iri ehemmiyet taşıdığını anlattı.
"Bunun düşüncesince kifayetli oranda evcil verim arzı oluşması, standartların olgunlaşması, kanalizasyon ekipmanı ve akıbet kullanıcı aleti sayısının çoğalması ve yatırımların sürdürülebilirliği açısından birebir ortamın oluşması, en önemlice mevzuları oluşturuyor. Özellikle 5G temel istasyonlarında makbul elektronik bileşenlerin ve bunları arama fail sistemlerin evcil ve ulusal olması, millî güvenliğimiz açısından da akıbet aşama önemli." diyen Ümit Önal, 5G'nin gerçek taşıyıcısı bulunan fiber üzerine da değerlendirmelerde bulundu.
Bu çerçevede operatörler ortada müşterek süredir danışma edilen "Fiberde kuma enfrastrüktür firması kurulması" mevzusuna da yer veren Önal, şu detayları verdi:
"Bu mevzuda üzerimize düşeni yaptık, hazırlamaya da bitmeme ediyoruz. Biz denir ki; Türk Telekom'un altyapısı Türkiye'nin altyapısıdır, talip herhangi müşterek cerrah bu altyapıyı kullanabilir. Fiber altyapımızı 2000’li senelerden buyana taşınabilir operatörlerin kullanımına açmış durumdayız. Ayrıca geçtiğimiz sonbaharda, 5G ile artacak sığa gereksinimlerini da gözeterek, vatanımızda taşınabilir altyapının ve 5G'nin gelişimini doğrulamak amacıyla, fiber ürünlerimizi yüzdelik 67'ye vasıl indirimlerle işletmecilerin kullanımına sunduk.
Ortak altyapıda bu ülkeye en güzel biçimde iş etmenin yolu, 2018 senesinde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı gözetiminde bu piyasanın kâffesi oyuncularının mutabakatıyla imzalanan 'Sabit Elektronik İletişim Altyapısını Kiralama İş Birliği Protokolü'ne dair kalmaktan geçiyor.
Bu minvalde Türk Telekom'un kendisi elhak kuma enfrastrüktür firması şu an. Ülkemizde fiberde kıvrım edilmesi müstelzim mesafenin baş döndürücü iri müşterek yönünü Türk Telekom yegâne başına almış durumda. FTTH Council’in Mayıs 2022 tutanağına gereğince memleketimizdeki hanelerin yarısından fazlasına fiber ile başarmış durumdayız, Türkiye'deki hanelerin yüzdelik 93'ünün sokağında fiber ile ayrıcasız varız. Başka müşterek deyişle, bazısı müşterilerimizin evine hâlâ fiberle ulaşmadıysak dahi, 250 m. mesafeye genişliğinde gelmişiz. Böyle müşterek noktada, küsurat 250 m. düşüncesince kuma enfrastrüktür kurmanın tartışılır bulunduğunu düşünüyoruz."
"Vatanperverlik söyleminin altında, elhak gidilmiş bölgelere gidip, oradaki müşterileri öz müşterileri biçimine getirmeye idman var"
Kalan resmiyet düşüncesince kuma enfrastrüktür firması kurulmasının fiberleşmeye müşterek katkısının bulunmayacağını bildiren Önal, hiçbir gidilmemiş bölgelere gitme çağrısında bulundu.
Önal, "Arkadaşlarımızın kuma altyapıdan anladıkları; Türk Telekom'un elhak iş verdiği bölgelere envestisman yapıp, bulunan Türk Telekom kullanmakta olanları churn sefer açmak şu demek oluyor ki kendilerine taşımak. Bu yurtseverlik söyleminin altında, elhak gidilmiş bölgelere gidip, oradaki müşterileri öz müşterileri biçimine getirmeye idman var. Bunu da değişmeyen vericilere 'Türkiye'nin menfaatine kuma enfrastrüktür istiyoruz sosuyla' beyan buyurmak istiyorlar lakin bu boşuna müşterek çalışma." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin menfaatine bulunan herhangi müşterek çalışmanın zarfında olacaklarının altını çizen Önal, konuşmasını şu biçimde tamamladı:
"Hepimiz yeniden yeniden envestisman yapmayalım, bu milletin parasını çarçur etmeyelim. Bu mevzuyu gündeme getiren muhit laflarında hakkıyla içten iseler, değişmeyen vericileri edisyon altında avlamak yerine, buyursunlar altyapının bulunmadığı, toy bölgelere buyursunlar. Türkiye’nin ücra köşelerine envestisman yapalım, baştan sona beraberce ülkemizin sayısal dönüşümüne yardım sağlayalım.
Nitekim mobilde önümüzdeki devirde uygulamaya alınacak 5G teknolojisi düşüncesince dip envestisman yapacağımız müşterek fasıl var. Altyapıda değil fevk yapıda rekabetin uygulanması düşüncesince biricik müşterek fırsat. Biz de tekrarlı enfrastrüktür kurulumu olmasın söylemimizin müşterek uzantısı yerine elkızı mobilde 5G düşüncesince kuma enfrastrüktür deneyelim diyoruz."
