Çin’in Kovid-19'la tükenmez sınavı, adalet ve hürriyet taleplerinin düğümü durumuna geldi

Pekin Salgının esasen bu yana tahminî 3 senedir kitlesel karantina, şişko testler, gezi engelleri üzere yaşamın akışını sekteye uğratan uygulamaların sonunun gelmemesi, Çinlileri bu halden çıkamayacakları duygusuna sürükledi.

Pekin'deki Kovid-19 protestosunda doğruluk ve hürriyet talepleri dile getirildi Protestoların yaşandığı Çin'de üniversiteler, öğrencileri sömestir bitmeden eve yolluyor Sincan'daki yangının arkası esna Çin'de Kovid-19 huzursuzluğu büyüyor Çin polisi, Şanghay'da protestoların yapıldığı caddeyi barikatlarla kapattı Geçen hafta Urumçi'de karantinada yer aldığı kanıt edilen apartmanda çıkan yangının arkası esna dünya geneline yayılan protesto ve tepkiler, Çin halkının Kovid-19 uygulamalarına tepkisini ortaya çıkardı.

Hükümetin sert Kovid-19 tedbirlerindeki ısrarı, ülkedeki doğruluk ve hürriyet taleplerinin, siyasal, içtimai ve konuşu hastalıkların düğmük noktası biçimine mevrut durumda.

Urumçi'deki coşkunluk hoşnutsuzluğu tepkiye dönüştürdü Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin başkenti Urumçi'de 24 Kasım'da karantinada yer aldığı kanıt edilen apartmanda çıkan yangında 10 kişioğlu yaşamını kaybetti.

Uygur Türklerinin ve gayrı budunsal azınlıkların dip yaşamış yer aldığı bölgedeki yangında, apartmanda yaşayanların karantina zımnında konutlarını bırakma edemediği, itfaiye aracı aracı ekiplerinin mızrap örek ve engellerle kuşatılmış komplekse giremedikleri düşüncesince yangına vaktiyle engelleme edemediğine dair iddialar, dünya genelinde tepkiye biçim açtı.

İtfaiye aracının sıkmış yer aldığı tazyikli suyun binaya erişemediğini yayınlayan videoların içtimai medyada yayılması da tepkileri büyüttü.

Ertesi tün Urumçi'de hükümet binasının bulunmuş yer aldığı görünürde birleşen kızgın vatandaşlar, "Karantinayı kaldırın", "Halka fariza edin", "Öleceksek beraberce ölelim" sloganlarıyla tepkilerini gösterdi.

Kovid-19 tedbirlerinin artarak sürmesi, Çin genelinde küsurat huzursuzluğu tepkiye dönüştürdü. Şanghay ve Pekin üzere iri vilayetlerde kurbanları anan ve tedbirleri eleştiren protestolar düzenlendi.

Çok sayıda darülfünun kampüsünde protestolar örgütlü edilirken ülkenin değişik şehirlerindeki sokaklarda ve yerleşimlerde arama tedbirlerine huzur çıkan eylemler yapıldı.

"İthamlarımız ve matemimiz yüreğimizde" Birçok kentte alkan kağıt haiz göstericiler, "Özgürlük istiyoruz", "Karantinaya hayır", "Sağlık koduna hayır" çarpıcı sözleri atarken ülkenin yöneticilerine de tepkilerini dile getirdi.

Boş alkan kağıtlar, Kovid-19 tedbirlerine tepkinin yanı esna doğruluk ve hürriyet taleplerinin, hassaten tabir özgürlüğü talebinin dile getirilmiş yer aldığı protestoların sembolü biçimine geldi.

İlk kere Şanghay'da birleşen kalabalığın elinde tanıdık yersiz alkan kağıtlar, ülkedeki protestolarda yinelenen ortak ana bap oldu.

Üzerinde sav kılükal yazmayan yersiz birer döviz görünümündeki kağıtlar, protestoların Çin yönetiminin kısıtlamalarına huzur ortak depar belgesi adına hafızalara kazındı.

Başkent Pekin'in merkezinde, Liamao Kanalı'nın çevresindeki gösteriye dahil bulunan dinç ortak kadın, "İtfaiye aracının apartman kompleksine giremediğini gördük. Hükümet, 'Kapı açıktı, onlar kaçmadı.' dedi. Kore'de yığılma olduğunda rastgele ortak nesne çav yapıldı. Biz niçin tek çav görmedik? Hayır, bunu onama etmiyoruz. Vatandaşlarımız insanoğlu tarafından hazırlanmakta bulunan ortak felakete kurban edildi. Bizim duyduğumuz ise sadece saptırmalar ve sessizlik." ifadelerini kullandı.

Beyaz kağıt hareketinin, şahısların buna tepkisini dile getirdiğini tamlayan dinç kadın, "Bu kağıtların üzerinde tek nesne yazmadık. İthamlarımız ve matemimiz yüreğimizde." dedi.

"Şimdi susarsam utancını dirim boyu yaşayacağım" Devletin maşer yaşamı üstündeki kontrolünün dip yer aldığı Çin'de nadir tanıdık protestolar, Çin halkının sonu gelmeyen tedbirlere huzur sabrının tükendiğine ayraç ediyor.

Ana karadaki Çin halkı, eski tecrübelerin de etkisiyle siyasi otoriteyle ihtilafa düşmeden, taleplerini protestolarla dile getirmekten mümteni ortak maşer adına biliniyor fakat tedbirlerin biçim açmış yer aldığı insancasına felaketlerle Çinliler, bundan böyle tepkime göstermeyi vicdani ortak yazık görüyor.

Çin'in en prestijli okullarından, Devlet Başkanı Şi Cinping ve aşırı sayıda siyasa seçkininin mezunu yer aldığı Pekin'deki Çinghua Üniversitesinde planlı protestoda deklerasyon okuyan öğrenci, şunları kaydetti:

"Karalanma ve dışlanma korkusuyla uydurma söylemekten çekindiğimde benliğimde hayalet kırıklığı duyuyorum. Çinghua Üniversitesinin ortak talebesi adına demincek susarsam bu korkaklığın utancını dirim boyu yaşayacağım. Çinghua öğrencileri adına bu yaşananlara huzur çıkmazsak vebali gelecekte üzerimizde olacaktır."

"Halk değil, insanoğlu peyda etmek istiyoruz" Çin'de maşeri ve siyasi düzenin temelinde toprak düzlük bütün itaatkar camia adına "halk" kimliğine itiraz, protestolarda öne çıkan fikirlerden birisi oldu.

Pekin'de ortak protestocu, Mao sürecinin Komünist sloganlarından, Çincede "bir teba adına şahıslara fariza etmek" anlamını haiz "halka hizmet" lafına irsal yaparak, "Halka hizmete ihtiyacımız yok, kılıç zat başımızın çaresine bakabiliriz. Halk değil, insanoğlu peyda etmek istiyoruz. Biz insanız, insanlığa ihtiyacımız var. Benliğimize, insanoğlu onuruna ve ruhuna hürmet istiyoruz." ifadelerini kullandı.

"Dış güçler derken bazısı kastediyorsunuz, Marks ve Engels'i mi?" Salgınla beraberce ülkenin tedricen elan ortak tomar içe kapanması, içerideki düzeni ve kontrolü getirmek düşüncesince başvurulan "dış düşman" söylemleri de eleştiriye bap oldu.

Sosyal medyada yayılan ortak videoda Pekin'deki ortak caddede protestocular ile çevredekiler ortada güzeşte konuşmada, dinç ortak adamın, "Protesto etmek, aut güçlerin amaçlarına fariza eder." laflarına karşılık adına protestocular, şunları söyledi:

"Sormak istiyorum, aut güçler derken bazısı kastediyorsunuz, Marks ve Engels'i mi? Stalin'i mi, Lenin'i mi? Sincan'daki yangını aut güçler mi başlattı? Guicou'daki otobüsü aut güçler mi devirdi? Bu kullanmakta olanları buraya aut güçler mi topladı? Yurt dışına çıkamıyoruz, dünyanın internetine erişemiyoruz, aut güçler bizle elbette yazışma kuracak, Ay'dan mı? Burada aut güçler yok, sadece bizim kendimizi yönetmemize örek bulunan iç güçler var. Biz hürriyet istiyoruz."

"İtfaiyecilerin alternatifini açın, yaşamın alternatifini açın" Pekin'de çoğunluğunu genç, eğitilmiş ılımlı derslik bireylerin oluşturduğu protestocu grubu, "Filmleri arka verin, alkan perde özgürlüğümüzü istiyoruz", "Medyayı arka verin, gazeteciliği arka verin, tabir özgürlüğümüzü istiyoruz." sloganlarını tekrarladı.

Gösteriyi Çin'de beğenilen ileti uygulaması WeChat'te gördüğünü, rastgele birinin yönlendirmesiyle değil, zat iradesiyle geldiğini vurgulayan ortak protestocu, "Bize 'geçici karantina' uygulanacağını söylüyorlar. Bugünlerde en aşırı neyi duyuyoruz? Karantina, kapanma. Karantinaya hayır, kapanmaya hayır. Açın, açın. İtfaiyecilerin alternatifini açın, yaşamın alternatifini açın." sanarak konuştu.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, "Son günlerde Çin genelinde Kovid-19 politikalarına huzur dışa yaralanan gayz ve tepkime karşısında tedbirleri sona erdirmeyi düşünüyor musunuz?" sorusuna "Söz ettiğiniz koşullar, gerçeklerle örtüşmüyor. Çin, esasen buyana devim bilimi el değmemiş hadise politikasını izliyor, sahadaki şartlara gereğince uyarlamalar yapıyor." cevabını vermişti.

Devlet Konseyine dair Müşterek Salgın Koruma ve Kontrol Mekanizmasının düzenlemiş yer aldığı matbuat toplantısında da yetkililer, evcil yönetimlere ihtar adına müstevli arama engellemelerinin abes genişletilmemesi gerektiğine dikkati çekmişti.