İstanbul
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğinden (TSPB) meydana getirilen açıklamaya göre, TSPB, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) kaynaklarından derleyerek hazırladığı 2022 yılı “Finansal Piyasa Özet Verileri”ni paylaştı.
TSPB verilerine bakıldığında, yerel ve ecnebi yatırımcıların bütün mali varlıkları 2022 senesinde borda bordaya eski yıla kıyasla, yüzdelik 86,7 artarak 15 trilyon 755,3 bilyon liraya çıktı. Söz konusu mali varlıkların 14 trilyon 428 bilyon lirası, yerel yatırımcılara ilgilendiren olup, borda bordaya eski yıla uyarınca varlıklarının yüzdelik 86 arttığı gözlemlendi.
TSPB verileri, yerel yatırımcıların mali varlıklarının 2022 senesinde büyümesinde en aşkın katkının, hisse senedi ve TL yatırım varlıklardaki artıştan geldiğini ortaya koydu.
Pay senedi varlıklarında üstün dereceli büyüme
Özellikle müstevli sonra kapital piyasalarına bulunan yerel yatırımcı ilgisindeki artış, izlenen ceninisakıt ürem politikasının da etkisiyle güzeşte sene katlanarak arttı.
TSPB verilerine göre, 2019 yılı sonu bakımından 1,2 milyon bulunan hisse senedi bakiyeli yatırımcı sayısı, 2020 senesinde 2 milyona, 2021 senesinde 2 milyon 355 bine çıktı. Pay senedi bakiyeli yatırımcı sayısı 2022 senesinde ise 1,4 milyon artışla 3 milyon 783 bine çıktı.
Yerli yatırımcıların ilgisindeki üstün dereceli artım ile BIST 100 endeksinin yüzdelik 196,6 yükselmesi, yerel yatırımcıların hisse senedi varlıklarının 2022 senesinde üstün dereceli ölçüde büyümesini baş başa getirdi.
Yerli yatırımcıların bütün varlıkları içinde en faziletli gelişme hisse senedi varlıklarında yaşandı. 2021 senesinde 524,7 bilyon liralık bulunan yerel yatırımcıların hisse senedi varlıkları yüzdelik 250 artarak 2022 yılı böylece 1 trilyon 836 bilyon liraya ulaştı. Bu tutarın 1 trilyon lirası ferdî yatırımcılara ilgilendiren bulunuyor.
TL mevduatlar yüzdelik 153,2 büyüdü
TSPB 2022 yılı “Finansal Piyasa Özet Verileri”ne göre, güzeşte sene yerel yatırımcıların varlıklarında hisse senedinin peşi sıra en çabuk gelişme TL mevduatlarda yaşandı. Kur Korumalı Mevduat uygulamasının etkisiyle döviz plasman hesaplarındaki artım sınırlanmış kalırken, TL mevduatlarda faziletli ölçülü artım yaşandı.
2021 yılı böylece 1 trilyon 829 bilyon liralık bulunan yerel yatırımcıların TL yatırım varlıkları, yüzdelik 153,2 artışla 2022 yılı böylece 4 trilyon 631 bilyon liraya çıktı. 2021 yılı sonu bakımından 3 trilyon liralık bulunan yerel yatırımcıların döviz plasman hesapları ise yüzdelik 16,6 kabil sınırlanmış miktarda artarak 2022 yılı böylece 3,6 trilyon liralık oldu.
Yerlilerin kapital alanı varlıklarının bütün mevcudat içindeki oranı arttı
TSPB verilerine göre, yerel yatırımcıların talih iç istikraz senedi varlıkları 2022 senesinde borda bordaya eski yıla nazaran yüzdelik 105,2 artarak 3 trilyon 67 bilyon liraya çıktı.
2022 senesinde yerel yatırımcıların amme eurobond varlıkları borda bordaya eski yıla nazaran yüzdelik 68,2 artarak 859 bilyon lira, hususi kesim eurobond varlıkları ise yüzdelik 31 artarak 224 bilyon liralık oldu.
Yerli yatırımcılara ait; hisse senedi, varlığa mebni taşınır kıymet, dünya malı teminatlı taşınır kıymet, hususi ve amme eurobond, talih iç istikraz senetleri, varant ve sertifikadan oluşan kapital alanı varlıklarının, bütün mali mevcudat içindeki oranı borda bordaya eski yıla uyarınca 6 nokta artarak 2022 yılı sonu bakımından yüzdelik 43’e çıktı.
Yabancıların hisse senedi varlıkları yüzdelik 118,7 büyüdü
TSPB kabilinden açıklayan 2022 yılı “Özet Finansal Piyasa Verileri”ne göre, 2021 yılı sonu bakımından 682,8 bilyon liralık bulunan ecnebi yatırımcıların mali varlıkları, yüzdelik 94,4 artarak 2022 yılı böylece 1 trilyon 328 bilyon liralık oldu.
2021 yılı böylece 347,7 bilyon liralık bulunan ecnebi yatırımcıların hisse senedi varlıkları, yüzdelik 118,7 artarak 2022 yılı böylece 760,4 bilyon liraya çıktı.
Yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıklarındaki gelişme Borsa İstanbul’daki artışın altında kaldı. Bununla bu arada ecnebi yatırımcıların bütün hisse senedi portföyündeki ağırlığı güzeşte yılda düşmeye bitmeme etti. Verilere göre, 2019 yılı böylece yüzdelik 60’ın üstünde bulunan ecnebi yatırımcıların hisse senedi portföyündeki ağırlığı, 2020 böylece yüzdelik 49’a, 2021 yılı böylece yüzdelik 40’a, 2022 böylece ise yüzdelik 30’un dibine geriledi.
2022 sonu bakımından Türkiye’deki bütün 2 trilyon 596 bilyon liralık bulunan hisse senedi portföy değerinin, yüzdelik 29,3’ü ecnebi yatırımcılara, yüzdelik 70,7’si ise yerel yatırımcılara ilgilendiren bulunuyor.
Yabancı yatırımcıların mali varlıklarında en faziletli artım ise TL mevduatlarda yaşandı. Veriler, ecnebi yatırımcıların TL mevduatlarının 2022 böylece borda bordaya eski yıla nazaran yüzdelik 169 artarak 111,7 bilyon liraya, döviz plasman hesaplarındaki varlıklarının ise bire borda bordaya devirde yüzdelik 74,4 artarak 418 bilyon liraya çıktığını ortaya koydu.
40 firmanın bölüt arzı gerçekleşti
Yerli yatırımcı sayısındaki üstün dereceli artışa koşut adına firmaların bölüt arzlara bulunan merakı de çelimli borda bordaya biçimde bitmeme etti. 2022 senesinde 40 firmanın bölüt arzı gerçekleştirildi.
Söz konusu firmaların bölüt bildirme kanalıyla kapital piyasalarından sağladıkları pınar ise 19,3 bilyon liralık oldu. Bu bölüt arzlarla beraberce 2022 sonu bakımından Borsa İstanbul’a kote ortaklık sayısı 483 oldu.