Diyarbakır'ın biçim Sur ilçesinde mevcut Surp Giragos Ermeni Kilisesi 7 sene ilkin oyuntu vakaları esnasında yarıcı yıldırı örgütü çeşidinden şişman hasar gördü. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın yenileme maliyetini üstlendiği Surp Giragos Ermeni Kilisesi, Diyarbakır Vakıflar Bölge Müdürlüğü kontrolünde baştan restore edildi. Ortadoğu'nun en şişman Ermeni ibadethanesi ve dini merkezi şekilde benimseme edilen Surp Giragos Kilisesi'nin açılışına Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Vali Münir Karaloğlu, Diyarbakır Ak Parti Milletvekilleri Mehmet Mehdi Eker, Ebubekir Bal ve Oya Eronat, 85. Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan, Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı Başkanı Ergün Ayık ile dünya içi ve dünya dışından mevrut aşırı sayıda çağrılı katıldı.
“Terör örgütü hayat ve barışına röfle indirmek düşüncesince tahrip etti”
Açılış hitabı özne Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Diyarbakır değişik kültürlere, inançlara ev sahipliği yapmış, medeniyetlerin beşiği olan, ülkemizin kadim şehirlerinden bulunduğunu kaydetti. Bakan Ersoy, “Farklı ekin ve inançların ortak arada hayat içre yaşadığı, özgürcesine perestiş edebildiği Diyarbakır, nice değerli yapıya da ev sahipliği yapmaktadır. Bu binalar ortada Surp Giragos Ermeni ve Mar Petyun Keldani kiliseleri de ehemmiyetli ortak toprak tutmaktadır. Kültürel mirasımızın ehemmiyetli hazinelerinden bulunan bu dü yapı, maatteessüf geçtiğimiz yıllarda kentin hayat ve barışına röfle indirmek talip yıldırı grupları çeşidinden erek alınarak tahrip edilmişti. Biz Anadolu'nun ciharıyek indinde mevcut ibadethanelerin, saygının ve aramızdaki kardeşliğin nişanesi olduğuna inanıyoruz. Unutmamalıyız ki ibadethanelere ve inançlara hürmet genişliğinde bunların korunması da o genişliğinde önemlidir. Biz bunu ayrımsız sürede özlük sorumluluğumuz şekilde görmekteyiz. Bugün açılışını gerçekleştirdiğimiz Surp Giragos Ermeni ve Mar Petyun Keldani kiliselerinin restorasyonları da bu hata anlayışı çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede Surp Giragos Ermeni kilisesinde erte ritüel gerçekleşecek olmasından, terörün gayesi bulunan bu binanın baştan ibadete açılacak olmasından naşi kilise cemaatinin coşkusunu paylaştığımızı ifşa etmek isterim. Ortadoğu'daki en şişman Ermeni Gregoryen Kilisesi bulunan bu binanın elden kentteki yurttaşlarımız açısından değil Dünya kültürel mirası açısından da ne derece ehemmiyetli ortak çatı bulunduğunu biliyoruz. Yaklaşık 32 milyon liraya dünyalık bulunan bu restorasyonların kültürel mirasın korunması namına aşırı manalı ortak düzentileme olduğuna inanıyorum” dedi.
"Devletimizin milleti ile yaptığı şişman kıstak ilişkisiyle teröre kendince şişman savaşım verildi"
Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu, Sur kazasının Sur içi bölgesi 2015-2016 yıllarında ortak ayrılıkçı, yarıcı kıyıcı ortak örgüt çeşidinden hem vatandaşların evleri barklarının, hem mukaddes mekanların, mabetlerin, camilerin, kiliselerin, zamanı yapıların, amme binalarının aşırı ağırbaşlı tahribata uğradığını söyledi. Karaloğlu, "İşte o vakadan sonradan devletimizin milleti ile yaptığı şişman kıstak ilişkisiyle teröre kendince maruz şişman ortak savaşım ile ilkin semt temizlendi. Sadece Diyarbakır değil, zaman Türkiye'nin gelişigüzel noktasında Allah'a hamd olsun huzurumuz ve güvenimiz mükemmel ortak halde sağlanmış oldu. Sıra Sur'un ve bölgedeki zamanı yapıların ihyasına gelmişti. Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla, destekleriyle, onun bizlere sefer göstermesi ve enerji olmasıyla Sur bölgesindeki 6 mahallede yurttaşlarımızın evleri baştan nesir edildi. Vatandaşlarımıza teyit edildi ve yurttaşlarımız şu anda o toy evlerinde oturmakta. Bölgede tahrip edilen yakılan, yıkılan camilerimiz kiliselerimiz, hamamlarımız, zamanı yapılarımız, terbiye bilimi bilimi kurumlarımız baştan restore edildi, onarıldı ve ibadete açıldı, kullanıma açıldı. İşte o yapılardan ortak tanesi Diyarbakır'ın en bayrak yapılarından ortak tanesi bulunan Giragos Ermeni Kilisesi de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın 2019 senesinde envestisman programına alması ve finansmanının sağlanması ile baş başa Kültür Turizm Bakanlığımız Vakıflar Genel Müdürlüğümüz çeşidinden ihalesi yapıldı. Kontrolleri ve takip edeni yapılmış oldu ve zaman bu açılışa anık bir duruma getirildi” sanarak konuştu.
85. Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan, Surp Giragos Ermeni Kilisenin Ermenilere Allah'ın sunmuş bulunduğu bağış bulunduğunu kaydetti. Maşalyan, “Burada şişman ortak açım töreni kendinden zamanı ortak ehemmiyet sunma etmektedir. İzde İstanbul ve değişik yörelerden bu ehemmiyetli vakaya katıldığımız düşüncesince mualla Allah'a hamd sunuyoruz. Her tapınağın ayrı ortak kişiliği vardır, bu kilisede kişiliği bulunan ortak tapınaktır. Şimdi değil lakin ilkin senelerde ortak medeniyetin doruğu eriştiği en uç gözcü mabetlerinin görkemiyle oluşurdu. Bu nedenden dolayı insanoğlu sanatlarının ve zenginliklerinin topu topu olanaklarını tapınaklarını ihdas etmek ve teçhiz etmek düşüncesince seferber ederlerdi. Çünkü emektar insanoğlu yaşamın kendilerine Allah'ın sunmuş bulunduğu bağış şekilde bilirlerdi, tapındıkları mabetleri ise tanrılarına onların ortak armağanıydı. Çatışmalar kararında kilise kalıntıya döndü, fakat toy ortak tamirat düşüncesince bütçe bilmek olanaksız bulunduğu için gine resmi temasların kararında mekân ve kentçilik bakanlığından çıkarılan ödenekle kilisenin restorasyonu gerçekleşti. Bu açılışın Diyarbakırlı Ermeniler düşüncesince ortak neşe haset olduğuna tek şek yoktur. Diyarbakır'ın anbean eksilen Hıristiyan bakiyesi düşüncesince bu kilisenin açılışı ortak dirilik suyu özelliği taşıyor. Ermeni dünyası içre Türk ve Ermeni ilişkilerinin geliştirilmesi açısından ehemmiyetli ve manalı hukuk mesajı içermektedir” biçiminde konuştu.
Murat Başal