Berlin
Ana derya tecim yollarındaki navlun fiyatları, erdemli enflasyonun mahveden talebini düşürmesinin ve toptan tedarik zinciri sorunlarının hafiflemesinin arkası sıra düşmeye bitmeme ediyor.
Navlun piyasasındaki nakliyat ücretlerinin işareti namına bildik Baltık Kuru Yük Endeksi (Baltic Dry Index-BDI), sabık ilk teşrin kocaoğlan başlangıcında 5 bin 650 benek ile 2008'den buyana kaydedilen en erdemli seviyeye ulaşmasının arkası sıra azalma eğilimine geçti. Küresel ekonominin kılavuz gemisi göstergelerinden bulunan endeks, sene başlangıcında 2 bin 200 benek seviyelerinde bulunurken, 9 Eylül bakımından bin 213 benek seviyesinde seyretti.
Küresel ticaretin 12 ehemmiyetli derya yolu şeridindeki konteyner navlun rakamlarını ölçen Freightos Baltık Küresel Konteyner Endeksi’nin kıymeti ise (40 parmak HC konteyner maliyeti) bu senenin başlangıcında 9 bin 293 dolar seviyesindeyken, 9 Eylül bakımından 5 bin doların dibine indi.
Yine endekse göre, Çin'den ABD'nin Batı Kıyıları alanına konteyner maliyeti, Ocak 2022'ye uyarınca kısaca 60 düşüşle 4 bin dolar seviyesine geriledi.
Asya'dan Avrupa'ya gönderilen ortak konteynerin maliyeti ise yüzdelik 50’den ortak tomar düşerek 8 bin doların dibine indi.
Küresel namına tamamı malların yüzdelik 90'ından dahası sefine ile taşınıyor ve bundan dolayı konteyner taşımacılığı evren ticaretinin dirilik damarı namına görülüyor.
Uzmanlar, erdemli enflasyonun sefer açmış olduğu gizil ortak toptan durgunluk zemininin navlun fiyatlarını alçak çektiğini, istihlak ürünlerine Kovid-19 sonrası arzu artışının yavaşlaması, perakendeciler ve üreticilerin de mallarını normalden hâlâ er tedarik etmesinin de bu düşüşe katkıda olduğunu belirtti.
Öte yandan, Çin, şu anda havale edilen konteyner gemisi kapasitesinin kısaca yüzdelik 54'ünü arama ederken, Pekin'in el değmemiş Kovid-19 politikası dolayısıyla Çin'deki arıza toptan tedarik zincirini negatif etkiliyor.
Buna rağmen, analistler, tedarik zincirinde baskıların hafiflemesi, Walmart kabilinden iri perakendecilerin ürünlerini hâlâ ercecik tedarik etmeleri, alakanın düşmesi ve toptan ekonomide mümkün resesyonun etkisiyle navlun oranlarının senenin art kalanında düşmeye bitmeme etmesini öngörüyor.
Bazı ehemmiyetli limanlarda sefine sıkışıklığı bitmeme ediyor
Almanya'nın önde mevrut iktisat enstitülerinden Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü'ne (IfW) göre, 7 Eylül bakımından toptan namına taşınan tamamı malların kısaca yüzdelik 11'i ehemmiyetli limanlarda sıkışmış vaziyette bulunuyor.
IfW, navlun oranlarının düşmesine rağmen, bahis konusu tıkanıkların ve erdemli mahrukat masraflarının navlun oranlarının Kovid-19 salgını evveliyat seviyelere dönüşünü engellediği ve erdemli taşımalık maliyetlerinin toptan ticarette hâlâ ortak tomar toparlanmayı baskıladığını değerlendiriyor.
Ayrıca, sefine şirketlerinin karbon emisyonlarını ehemmiyetli seviyede azaltacak toy teknolojilere ve yakıtlara milyarlarca envestisman yapması da navlun fiyatlarının hâlâ ortak tomar düşmesine bariyer oluyor.
Öte yandan, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), toptan servet ticaretinin bu sene yüzdelik 3 büyümesini beklerken, bitmeme fail Rusya-Ukrayna savaşı, küsurat enflasyonist baskılar ve mütekâmil ekonomilerde muhtemel itibar politikası sıkılaşması dolayısıyla bu tahminle ait belirsizliğin arttığını belirtti.
Bu arada, siyaset yapıcılar yükselen enflasyona erinç durgunluk riskini hücre alırken, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası kabilinden sulp baş döndürücü yapı nema tahminlerini düşürerek nice iklim düşüncesince resesyondan kaçınmanın güç olabileceği uyarısında bulunuyor.
Enflasyon ve baskıcı itibar politikalarının evren ekonomisinin nema hızını düşüreceği öngörülürken, Kovid-19 salgını ve Rusya'nın Ukrayna'da başlatmış olduğu harp da toptan ekonomiye bağlı belirsizliğin sürmesine bozukluk oluyor.
- Kovid-19 salgınında konteyner krizi
Yeni sima koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla evren ticaretinin kısaca yüzdelik 90'ının yapıldığı derya önünde "boş konteyner" krizi başlamıştı. Önce, Uzak Doğu, ABD ve Avrupa pazarında süregelen navlun fiyatlarındaki (geminin ağırlık nakil ücreti) artışlar, dünyanın doğrudan gelişigüzel durumunda hissedilmişti.
Navlun tutarları bahis konusu devirde 10'a katlanırken, konteyner hatırlamak da zorlaşmıştı. Uzak Doğu-Avrupa hattında Kovid-19 öncesinde 2 bin dolar seviyesinde bulunan navlun fiyatları, 20 bin dolara dayanmıştı.
Salgının yayılmasını karşılamak düşüncesince hesaplı faaliyetlerde sert kısıtlamalara gidilmesi perişan satışlarda iri ortak düşüşe sefer açarken, kısıtlamaların hafifletilmesiyle ve devletlerin baştan dışa açılmaya başlamasıyla acı ortak hesaplı toparlanma görülmüştü.
Özellikle Çin'den ABD'ye mevrut gemiler yükünü boşaltamadığı düşüncesince çelimsiz müddette dönememiş ve bu da bildirme sorununu derinleştirmişti. Özellikle ABD ve Çin'de yüzlerce konteyner gemisi limanlara düşünmek düşüncesince tam beklemişti.
Otomotivden istihlak malzemelerine, tekstilden mobilyaya denli nice sanayici, geçmiş hizmet aksaklıklar dolayısıyla siparişlerini ortak zamanlar tasdik edememiş, boşluk malların dağıtımı ortak zamanlar yapılamadığı düşüncesince üretimlerini savsaklamak yahut ıskat etmek durumunda kalmıştı.
Bugün iri gemiler 24 bin konteyner taşıyabilirken, toy ortak geminin yapımı 2-3 sene sürüyor. Bu sebeple toy sefine ve konteyner siparişleri de çelimsiz vadede krize asistan olamamıştı.
Ayrıca, derya taşımacılığına müteveccih muhtemel toy karbon emisyonu düzenlemelerinin bazısı şirketleri filolarını tevsi dair davranışlarında ölçülü olmaya itmişti.
Bu arada, toptan denizcilik şirketlerinin çokları karlı ortak sene geçirirken, bu kuruluşların filolarına toy gemiler eklemesi bekleniyor.