Tahran
ABD'de Joe Biden'ın göreve gelmesiyle 6 Nisan'da Viyana'da baştan başlamış bulunan ve 6 tur meydana getirilen çekirdeksel barışma müzakerelerine İran'daki hükümet değişikliği dolayısıyla aralık verilmişti.
İran'daki acemi hükümetin görüşmelere döneceğini açıklamasının arkası sıra Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora, 14 Ekim'de İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Bakıri ile Tahran'da görüşerek İran ile AB arasındaki müzakereleri baştan başlattı.
Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Mora'nın ziyaretinin arkası sıra Rus ve Çinli mevkidaşlarıyla meydana getirdiği telefon konuşmasında, görüşmelerin "olumlu" geçtiğini ve Brüksel'de bitmeme edileceğini açıkladı.
İran ile AB ortada kalan diplomatlık trafiği, Viyana'daki görüşmelerin de çelimsiz müddette başlayacağının habercisi. İranlı yetkililer bu mevzuda kemiksiz ortak gün vermemekle baş başa devir kaybetmeyeceklerini anlatım ediyor.
İranlı uzmanlar, AA muhabirine, çekirdeksel anlaşmanın geleceği ve Viyana'da yapılacak görüşmelerin akıbetiyle ait değerlendirmelerde bulundu.
İran, çekirdeksel potansiyelini Viyana'daki görüşmelerde edisyon uzlaştırıcı namına kıymetlendirmek istiyor
Uluslararası ilgiler uzmanı ve gazeteci Abbas Aslani, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani hükümeti devrinde Viyana'da 6 tur musahabe yapıldığını fakat mefhum alınamadığını hatırlatarak, "İran'daki acemi hükümet müzakerelerden aceleci mefhum onama etme arayışında. İran erbap bulunduğu çekirdeksel potansiyeli erinç tarafı kabartmak düşüncesince ortak edisyon uzlaştırıcı namına istimal düşüncesinde. Bu halde acemi ortak anlaşmaya varmayı hedefliyor." dedi.
Aslani, İran ve çekirdeksel anlaşmaya yan devletler ile Amerika ortada kaldırılacak yaptırımların kapsamı dair ihtilaflar bulunduğunu ve Washington'un Tahran'ın roket programı ile lehçe faaliyetlerinin de müzakereye müdahale edilmesini istediğini belirtti.
İran'ın Viyana'daki müzakerelerin çekirdeksel anlaşmanın canlandırılması şartıyla fen kurda yapılması noktasında ısrar eden bulunduğunu kaydeden Aslani, şunları söyledi:
"İran AB ve Amerika ile roket programı ve lehçe faaliyetlerinin ele alınacağı acemi ortak araştırma dönemini onama etmez. İran çekirdeksel barışma ile ait de elan ortak tomar sınırlamaya isteme göstermez. Amaç gerçek çekirdeksel anlaşmaya devir olursa muvaffakiyet şansı evet fakat çevre acemi itirazlar dile getirir ve koşullar öne sürerse bu belki zayıflar. Yeni hususlar katılmak isterse barışma şansı azalır. Eğer bulunan çekirdeksel barışma metni üstünden gidilirse barışma ihtimali elan güçlüdür."
İran'daki acemi hükümetin çekirdeksel anlaşmayla ait elan sert ortak tutuma erbap bulunduğu anlamında ortak doyum bulunduğunu fakat Reisi'nin diyetle bulunan çelimli ilişkileri delik önüne alındığında anlaşmaya muvasalat imkanının elan ortak tomar olabileceğini anlatım fail Aslani, "Hükümetin diyetle mevzun oluşu dolayısıyla elinin çelimli olması bu proses düşüncesince elan güzel olabilir. Bu müzakerelerin baştan start ihtimali baş döndürücü erdemli fakat barışma ile sonuçlanması ve çekirdeksel anlaşmanın canlandırılması konusu cins olsa da belirsiz. Bu az buçuk da tarafların ne derece elastikiyet göstereceğiyle ilgili." görüşlerini paylaştı.
"Reisi hükümeti, müzakerelerin konkre sonuçlar vermediğini hissettiğinde masayı vazgeçme edecektir"
Gazeteci ve edip Peyman Yezdani de Abbas Arakçi'nin adına İran Dışişleri Bakan Yardımcılığına tayin edilen Bakıri'nin eski görüşmelerde de toprak aldığını ve bu mevzuda deneyimli bulunduğunu anlatım ederek, "ABD çekirdeksel anlaşmadaki taahhütlerine dönerse çekirdeksel anlaşmanın diriliş arzusu olabilir. Aksi halde İran, AB ülkeleriyle spot alıp vadeli bey politikasını onama etmeyecektir. Reisi hükümeti, müzakerelerin devir aldığını ve konkre sonuçlar vermediğini hissettiğinde masayı vazgeçme edecektir." değerlendirmesinde bulundu.
İran, topu topu yumurtaları çekirdeksel barışma sepetine almak istemiyor
Tahran yönetiminin Viyana'daki görüşmelerde roket programını ve lehçe faaliyetlerini araştırma etmeyeceğini kaydeden Yezdani, şu yorumu yaptı:
"İran, topu topu yumurtaları çekirdeksel barışma sepetine koymayacağını elan evvel de açıkladı. Nükleer barışma son verse de vermese de Reisi hükümeti öz hesaplı programını uygulayacaktır."