ABD Temsilciler Meclisi'nde 3 Ocak salı haset süregelen 2 salname teşri sürecinde başkan seçimi krizi damgasını vurdu. ABD Kongresi'nin ast kanadı bulunan Temsilciler Meclisi'nde meydana getirilen reislik seçimlerinde 3 tur oylamanın ardından son alınamadı.
Ülkede 8 Kasım 2022 tarihinde meydana getirilen intihabat kararında Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi'ndeki 435 koltuktan 222'sini kazanarak çoğunluğu ele geçirmesi ve divan başkanı talibi emisyon hakkını elde etmesinin ardından salı haset oluşturulan mecliste, 3 tur oylamada reislik seçimi düşüncesince lazım bulunan 218 oyu meydan çıkmadı. Seçimlerde yarışan 6 yavuklu arasından Kevin McCarthy ve Hakeem Jeffries ön plana çıkarken birlikte öbür yavuklu bulunan Jim Jordan'ın öz seçmenlerinden McCarthy'e dayanak olmaları çağrısında olmasına karşın 20 oy alması özen çekti.
İlk tur oylamada demokratların desteklediği Hakeem Jeffries 212, Kevin McCarthy 203 ve öbür 4 yavuklu bütün 19 oy alırken, birlikte öbür yavuklu Jim Jordan ikinci turun öncesinde müzakere yaparak partisini McCarthy'nin çevresinde toplanmaya çağırdı. Ancak buna karşın ikinci tur oylamada McCarthy muhtemel desteği göremedi. İkinci tur kararında Jeffries ve McCarthy'nin oylarında birlikte farklılık olmazken öbür 19 aldatmaca tamamının Jim Jordan'a gittiği görüldü.
Bunun üstüne McCarthy'i destekleyen ve adı belirtilmeyen cumhuriyetperver birlikte milletvekilinin, bazısı seçmenlerden dü turun ardından başkan seçmekte zorlandığı düşüncesince partilerinin “aptal göründüğü” yorumu aldıklarını açıklamış olduğu bildirildi.
Üçüncü turda da son alınamadı
Yapılan üçüncü tur oylamada da iri birlikte farklılık gerçekleşmedi. Jeffries gine 212 oy alırken McCarthy ise 1 oyunu hâlâ Jordan'a kaptırarak 202 oy aldı. Böylelikle Jordan, McCarthy'e dayanak çağrısı yapmasına karşın üçüncü turda 20 oy almış oldu.
Yapılan 3 tur seçimin ardından Temsilciler Meclisi Başkanı seçilemeyince, oturuma çarşamba haset öğleden sonradan bitmeme yapılmak kıl payı aralık verildi.
Meclisteki demokratların Hakeem Jeffries'i desteklediği ve cumhuriyetçilerin oylarının ise 2 yavuklu ortada bölündüğü seçim, cumhuriyetperver partide birlikte nevi fırka içi ihtilaf örneği şekilde yorumlandı. Oylarını partisindeki milletvekillerinden meydan Kevin McCarthy gazetecilere icra ettiği açıklamada “Kazanana derece buradayız.” laflarını kullanırken, 19 cumhuriyetperver milletvekilinin namına huzur oy kullanmasına karşın divan başkanlığı yarışından vazgeçmeyeceğini anlatım etti.
ABD tarihinde bu olay, 1923 senesinde gerçekleşen seçimlerin ardından 100 sene sonradan önce el Meclis Başkanı'nın birlikte numara turda belirlenemediği seçim oldu. Ülke tarihinde meydana getirilen en derinlemesine Temsilciler Meclisi Başkanlık seçimi ise Aralık 1855 ile Şubat 1856 ortada gerçekleşmiş, 2 ay devam eden seçimde başkanın belirlenmesi düşüncesince 133 tur oylama yapılmıştı.
ABD yasaları gereği, başkan seçilmeden Temsilciler Meclisi'ndeki milletvekillerinin ant ederek göreve başlamalarının benzer bulunmadığı belirtiliyor.
Saim Sevinç