Ankara
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, Hürjet projesinin geldiği aşama, dizi istihsal süreci ve Malezya'da katıldıkları ihaleye bağlı AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Hürjet prototiplerinin imalatını yaptıklarını 1-2 ay süresince uçağı tümden gösterebileceklerini tabir fail Kotil, "18 Mart 2023'te de evvel uçuşu güvenli halde yapacak. Tünelin ucuna, çıkışa geldik" dedi.
Hürjet düşüncesince talih plan açmadan çalışmalara başladıklarını tamlayan Kotil, şöyleki konuştu:
"Milli Muharip Uçak (MMU) seneler evvela planlandığı devir esasen evvela birlikte tepkili tayyare yetişek uçağı vardı. Hürkuş'un devamı olsun niteleyerek ismini Hürjet koyduk. Sonra da MMU vardı. Niye birlikte zincirleme var? Hürjet elan küçük, elan ceninisakıt maliyetli, elan evvela yapılabilir, üstünde öğrendiklerimiz var. İkisi de süpersonik, bire birlikte kategoride, bir tanesi küçük, gayr büyük. Bunu yapmamızı Savunma Sanayii Başkanımız İsmail Demir söyledi. 2016 senesinde göreve başladığımda evvel konuşmamız buydu. İlk yaptığım, Hürjet'in dosyasını, meydana getirilen emek harcamaları aldım, Yönetim Kurulumuza gittik. Yönetim Kurulumuz dayanaklık etmek verdi ve Hürjet'e başladık."
Hürjet Projesi'ni MMU'nun önüne koyduklarını dile getiren Kotil, burada öğrenilenleri ulusal harp uçağına aktarma edeceklerini söyledi. Kotil, planlar üstünde 2 ayrımlı umumi başmuallim yardımcılığının çalıştığını ve daim haberleşme biçiminde olduklarını kaydetti.
"SSİK'te bizi onore ettiler, ısmarlama verdiler"
MMU kadrosunun baş döndürücü fıldır büyüdüğünü ve 1000 mühendisi geçtiğini özetleyen Kotil, bu sayının 3 bine çıkacağını tabir etti. Kotil, Hürjet düşüncesince bu denli iri birlikte kadroya gerekseme olmadığını aktardı.
Temel Kotil, "Hürkuş'u yapmışız, Hürjet'i bitiriyoruz, ardı esna Milli Muharip gelecek. Zaten esna buydu. Hürjet yoktu süreçte. İsmail Demir Başkanım kucak dedi, koyduk. Bu arada da Savunma Sanayii İcra Komitesinde (SSİK) bizi onore ettiler, ısmarlama verdiler. Tabii ısmarlama bekliyorduk esasen ancak 2018'den bu yana temelli projeyi öz kaynakla iletmek o denli havadan olmuyor. İletişim yerine da olmuyor. O manada bizim düşüncesince az buçuk romanesk boyutu da var." niteleyerek konuştu.
Projenin seyrine bağlı de bilgiler verici Kotil, evvela 4 civar örnek yapılacağını ve bunların pervaz testlerinde kullanılacağını söyledi.
Kotil, "Seri istihsal sürecinde evvel sene 6-7 tayyare yapıp, ahir yıldan itibaren ayda 2, yılda 24 tayyare yapmayı hedefliyoruz. Malezya ihalesi de 2025'te teslimat içeriyor. 2025'ten sonraları herhangi birlikte ay 2 Hürjet hangardan çıkıp alıcıya tasdik edilecek." dedi.
"(18 uçaklık Malezya ihalesi) Hürjet'e güveniyoruz, beraberce yarıştırırız"
Hürjet'in de katılmış bulunduğu Malezya'daki 18 uçaklık ferah saldırı uçağı ihalesine müteveccih soruları da cevaplayan Kotil, derinlemesine süredir uçar rakip uçaklar karşısındaki iddialarını ortaya koydu.
Bu yüzyılda bilgiye baş döndürücü elan tez ulaşabildiğine ayraç fail Kotil, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Gençliğimizde birlikte kuruluşun tayyare yapabilmesi düşüncesince birlikte tarihçeye eş olması gerekiyordu. Daha başlangıçta tayyare yapmış, ona layıkıyla üretimler, testler gerçekleştirmiş kazanmak gerekiyordu. Bu 1970'lerin durumuydu, üzerinden 50 sene geçti. Mühendislik yazılımları baş döndürücü elan yetenekli, giderek geliştiler. Yapay zekayla işler elan kolay, tarihçeye de sert gerekseme kalmadı. Çünkü bilgisayarda öğrence yaparken gerçeğe baş döndürücü benzeyen kâr bulunuyor. Rüzgar tünelinde bunlar sınav ediliyor. Herkes yapabilir ancak gerçekleştirmek istemeniz gerekiyor. Sayın Cumhurbaşkanımızın dirayeti bulunduğu düşüncesince bunları yapıyoruz. Dirayet, finansman, istek ve gailesiz personel gerekiyor. Hürjet'e güveniyoruz. Herkesle yarıştırırız onu, herhangi birlikte ihalede varız. Malezya ihalesinde de varız. Gidip anlatıyoruz yetkililere. Öyle birlikte öneri verip art vazgeçmiş değiliz. Bu mevzuda Malezya'ya 3 kere ego gittim, demin dördüncü gidişimi yapacağım ve ürünümüze inanıyoruz."
"Fiyatında da teknolojisinde de teslimatında da varız"
Artık Türkiye'nin de tavsiye verilebilecek birlikte ülkenin yaptığını yapabilecek ölçüde bulunduğunu dile getiren Kotil, yürüttükleri çalışmalarla bire birlikte sürede bu emek harcamaları meydana getirecek mühendisleri yetiştirdikleri belirtti.
Hürjet'in rakipleri karşısında en acemi teknolojilerle geliştirilip üretildiğine ayraç fail Temel Kotil, şunları kaydetti:
"Bir tayyare 10 sene evvela tasarlandıysa ego ona 10 sene sonraları rakip tayyare tasarlıyorsam benim uçağım ondan dobra olur. Kullandığımız metot, yaklaşımlar bire birlikte ancak 10 sene süresince mütebeddil malzeme, imalat teknikleri var. Onun düşüncesince akıbet meydana getirilen birlikte öncesinden dobra olur. Buna hacısı hocası inansın. Onun düşüncesince Malezya ihalesinde varız, inşallah baht olur. Kampanyamızı yürütüyoruz. Fiyatında da teknolojisinde de teslimatında da varız."